एक रातमा कति पटक सम्म सेक्स गर्न सक्छन केटीहरु ? थाहा पाइरख्नुहोस

यौनको मामलामा जानकार तथा विज्ञहहरुले गरेको अनुमानलाई हेर्ने हो भने एक वयस्क पुरुषले एक रातमा कति पटक सम्म सेक्स गर्न सक्छन् भन्ने अझै पनि एकिन भन्न सकिन्न । तर एक स्वस्थ तथा वयस्क पुरुषले यौनको चरम सुखानुभोगको आधार मा उसको यौनको मात्रा तथा तथा गन्ति गर्न सकिन्छ । पुरुषहरु मदिरा सेवन गरेको अवस्थामा यो अवस्था दोहो-याउने गरेको पाइन्छ ।

अन्य अवस्थामा यो मात्रा कति हुन्छ त ?

अण्डकोष : अण्डकोष अति नै संवेदनशील हुन्छ, औंलाका टुप्पाहरुले अण्डकोषमा बिस्तारै प्रेमस्पर्श गर्नाले, जिब्रोले अण्डकोषलाई स्पर्श गर्नाले र सामान्य सोही अंगलाई हातले हलचल गराउनाले तपाईंले तपाईंको पुरुष पार्टनरलाई चरम उत्कर्षमा लैजान सक्नुहुन्छ ।

तर याद गर्नुहोस्, तपाईंका प्रत्येक स्पर्ष अति नै नरम र सरल हुनुपर्छ किनकी छालाले नै तपाईले दिएको प्रत्येक झड्कालाई मष्तिष्कसम्म पुर्याउने काम गर्दछ । अण्डहरुलाई जोशमा कहिले नि थिच्ने अनि चेप्ने गर्नु हुँदैन जसले पुरुष मित्रको यौन प्रतिको जोशलाई तत्काल नै खत्तम गरिदिन्छ ।

स्तन : आफ्नो मित्रलाई सधैं सोध्नुस् कि तपाईंलाई उनको स्तन चुस्नको लागि अनुमति छ कि छैन । किनकी त्यो सबैलाई मन नपर्न सक्छ । मञ्जुर भएको खण्डमा जिब्रोको टुप्पोले सुस्तरी स्तनको मुन्टोलाई खेलाउनुहोस् ।

५. उत्सर्गतराल : यो गुद्वार र अण्डकोष बीचको भाग हो । औंलाहरुले उत्सर्गतरालको बिचभागमा हल्का दबाव दिन्स् । फलस्वरुप तपाईंको यौन साथीको लिंगलाई सधैं खडा गरिरहन्छ । तत्पश्चात तपाईंले लामो समयसम्म आफ्नो पार्टनरलाई यौनको मज्जा लिन/दिन सक्नुहुन्छ ।

थाहा नपाइकनै आफ्नो पुरुषत्व कमजोर बनाइरहनु भएको त छैन? बिर्सेरपनि नगर्नुस यी काम जसले बनाउछ तपाईलाई नि:सन्तान!

के तपाइँले निकै कसिलो पेन्टी लगाउनुहुन्छ ? चाउमिन खाँदा सोयाको सस बढि नै खानुहुन्छ अनि काखमा ल्यापटप राखेर लामै समय चलाउनुहुन्छ ? खबरदार, यदि यसो गरिरहनुभएको छ भने तपाइँले थाहा नपाइकनै आफ्नो पुरुषत्व कमजोर बनाइरहनु भएको छ । किनकी यी वस्तुहरुले तपाइँको शुक्रकिट नष्ट गरिरहेका हुन्छन् ।

एक अध्ययन अनुसार विश्वमा हरेक ५ मा एक जना पुरुषमा विर्यमा शुक्रकिटको मात्रा कम हुने समस्या देखिन थालेको छ । एक मिलिमिटर विर्यमा डेढ करोड भन्दा कम शुक्रकिट हुनुलाई शुक्रकिटको कमी अर्थात् लो स्पर्म काउन्ट भनिन्छ । त्यस्तै हरेक ६ मध्ये एक जना दम्पत्तिमा चाहेको बेला गर्भाधारण नै नहुने समस्या देखिन थालेको छ, जसको मुख्य कारण पर्याप्त शुक्रकिटको अभाव तथा शुक्रकिटको गुणस्तर पनि कमजोर हुनु रहेको शोधकर्ताहरुले बताउँछन् ।

सुपरड्रगले गरेको अध्ययनका क्रममा विर्यमा शुक्रकिटको मात्रा तथा गुणस्तरमा गिरावट ल्याउनमा जिम्मेवार विभिन्न पक्षहरुको खुलासा भएको छ । अध्ययन अनुसार विकिरण, नार्कोटिक ड्रग तथा तनावका कारण पनि शुक्रकिटमा गिरावट आउँदछ । त्यस्तै बढि गर्मी वातावरणका साथै आवश्यकता भन्दा बढि व्यायाम र बढि मोटोपना हुने पुरुषमा पनि शुक्रकिटको संख्या कम हुने समस्या देखा पर्ने गरेको छ । अध्ययन अनुसार बढि कसिलो अण्डरवेयर लगाउने पुरुषमा शुक्रकिटको उत्पादन निकै कम हुने गरेको पाइएको छ । अध्ययनका क्रममा १ सय २० दिनसम्म अत्यन्तै कसिलो पेन्टी लगाउने पुरुषमा शुक्रकिटको संख्या शत प्रतिशत सम्म घटेको पाइएको छ । बढि कसिलो पेन्टीले अण्डकोषको तापक्रम बढाउने र त्यसबाट शुक्रकिटको उत्पादन घट्ने बताइउको छ । यसलाई टेस्टीकुलर हाइपरथर्मिया भनिन्छ ।

चुरोट सेवनले शुक्रकिटको डिएनएमा असर गर्ने र डिएनए मा उत्परिवर्तन भएर बच्चा नै विकृत हुने जोखिम हुन्छ मोटोपना बढ्दै जाँदा शुक्रकिटको संख्या घट्दै जाने देखिएको छ । मोटोपनाको मापक मानिने बडी मास इन्डेक्स २४ भन्दा बढि हुँदा २२ प्रतिशत शुक्रकिटको संख्यामा गिरावट आउँछ । बढि दुब्लो हुनुपनि पुरुषत्वको हिसाबले राम्रो होइन । बिएमआइ १८.६ भन्दा कम हुनेहरुमा विर्य तथा शुक्रकिटकै उत्पादन ८.६ प्रतिशत कम हुने अध्ययनले देखाएको छ । बढि दुव्लो मानिसको अण्डकोषले उत्पादन गर्ने शुक्रकिटको गति तथा गुणस्तर समेत कमजोर हुने पाइएको छ ।

धुमपान तथा मध्यपान पनि शुक्रकिटका लागि हानिकारक हुने देखिएको छ । चुरोट सेवनले शुक्रकिटको डिएनएमा असर गर्ने र डिएनए मा उत्परिवर्तन भएर बच्चा नै विकृत हुने जोखिम हुन्छ । अल्कोहल सेवनले पनि शुक्रकिटको संख्या घटाउनुका साथै स्वस्थ तथा सामान्य सुक्रकिटको प्रतिशतमा गिरावट ल्याइदिन्छ ।
सनस्क्रिनमा हुने अक्टिनोक्जेट रसायनले हर्मोनको मात्रामा गडबडी ल्याइदिन्छ भने अक्जीबेन्जोनले शुक्रकिटको उत्पादनलाई सुस्त बनाइदिन्छ

पानी तर्किने तथा अन्य चिज समेत नटाँसिने परफ्लुरो केमिकल्स मिसाइएका ताप्के, प्यान तथा कराइ जस्ता घरायासी सामानको प्रयोगका कारण पनि शुक्रकिटमा असर पर्ने देखिएको छ । घामबाट छालालाई बचाउन दलिने सनस्क्रिन क्रिम पनि शुक्रकिटको सत्रु हुने देखिएको छ । सनस्क्रिनको प्रयोगले सुक्रकिटको संख्यामा ३३ प्रतिशत सम्म कमी आउने देखिएको छ । सनस्क्रिनमा हुने अक्टिनोक्जेट रसायनले हर्मोनको मात्रामा गडबडी ल्याइदिन्छ भने अक्जीबेन्जोनले शुक्रकिटको उत्पादनलाई सुस्त बनाइदिन्छ ।

लामो समयसम्म सम्भोग नगर्नु वा हस्तमैथुन नगर्नु पनि पुरुषत्वको लागि हानिकारक नै देखिएको छ । बच्चा 

 जन्माउने योजना बनाइरहेका दम्पतीहरुले राम्रो शुक्रकिट जम्मा गर्न भन्दै लामो समयसम्म सम्भोग नै नगर्ने र केही समयपछि मात्र सम्भोग गरेर राम्रो र ठूलो परिमाणको विर्यमार्फत गर्भाधारण गर्ने सोँच बनाएका हुन्छन् र सोही बमोजिम काम पनि गर्छन् । तर यसो गर्नु राम्रो मानिँदैन । लामो समयसम्म सम्भोग नगर्नु वा स्खलित नहुनु पुरुषको शुक्रकिटको संख्या र गुणस्तर वृद्धिको हिसाबले नकारात्मक ठहर्छ ।

साउना, जाकुजी जस्ता तातो बाफ लिने क्रियाकलाप, इलेक्ट्रिक ब्लान्केटका साथै जिउ बढि तताउने उपकरणको नियमित प्रयोगले शुक्रकिटको संख्यामा गिरावट ल्याउँदछ । स्वस्थ पुरुषमा ११ देखि १४ दिनसम्म सम्भोग नगर्दा राम्रो गतिका शुक्रकिटको संख्या ११.७ प्रतिशतले गिरावट आउँछ भने सामान्य शुक्रकिटको संख्यामा २४.७ प्रतिशतले गिरावट आउँछ । त्यसैले गर्भाधारण गर्ने तयारी गरिरहेका दम्पतीहरुले नियमित रुपमै सम्भोग गर्नुपर्छ र १० दिनभन्दा बढि समयसम्म सम्भोग रोकेर एकैचोटी सम्भोग गरेर गर्भाधारण गर्नु स्वस्थकर हुँदैन ।

पाइन्टको गोजीमा मोबाइल फोन बोक्नाले मोबाइल विकिरणको कारणबाट शुक्रकिटमा असर पर्दछ । तापका साथै इलेक्ट्रोम्याग्नेटिक विकिरणका कारणले शुक्रकिटको गतिमा ८.१ र बाँच्ने सम्भावनामा ९.१ प्रतिशतले गिरावट आउँछ । त्यस्तै साउना, जाकुजी जस्ता तातो बाफ लिने क्रियाकलाप, इलेक्ट्रिक ब्लान्केटका साथै जिउ बढि तताउने उपकरणको नियमित प्रयोगले पनि शुक्रकिटको संख्यामा गिरावट ल्याउँदछ । ससेज जस्तो प्रोसेस्ड मिटका साथै बढि भटमास मिश्रित साकाहारी भोजन पनि शुक्रकिटका लागि हानिकारक मानिन्छ ।

एक्सरे, केमोथेरापी तथा कतिपय एन्टीबायोटिक, काखमा ल्यापटप राखेर चलाउनु, बढि व्यायाम गर्नु, ज्वरो, अण्डकोषको नशा मोटो हुनु, यौनरोग, तथा कतिपय औद्योगिक रसायन, धातुजन्य पदार्थ र विषादीले पनि पुरुषमा शुक्रकिटको मात्रा तथा गुणस्तरमा कमी ल्याउने र बाँझोपन निम्त्याउने जोखिम रहेको अध्ययनले देखाएको छ ।

मतपेटिका बुर्तिबाङ ल्याउने गाडीमा काँग्रेसका एजेन्ट मात्र राखे, किन यसो भयो ?? पुरा पढ्नुहोस्

बुर्तिबाङ २०७४ मंसिर ११ । तमानखोला गाउँपालिकामा आइतबार मतदान सकिएसँगै मतपेटिका ल्याउने क्रममा बाम गठबन्धनका एजेन्टहरुलाई मतपेटिकासँगै आउन सुरक्षा निकायले रोकेको बाम गठबन्धनले आरोप लगाएको छ । 

मतदान शान्तिपूर्ण सम्पन्न भएसँगै मतपेटिका गाडीमा हालेर बुर्तिबाङ ल्याउने क्रममा सुरक्षा निकाय बाट काँग्रेस कार्यकर्ता भरेको तर बाम गठबन्धनका एजेन्टहरुलाई सँगै जान्छौ भन्दा पनि सुरक्षा निकायका प्रतिनिधिले हामी छौं जानु पर्दैन भनी राकेको माओवादी केन्द्रका सुर्य सिर्पालीले बताए ।

बामगठबन्धनका तर्फबाट निर्वाचन क्षेत्र न.२ का प्रतिनिधि सभा उमेदवार देवेन्द्र पौडेलले अञ्चल प्रहरी कार्यालय र इलाका प्रहरी कार्यालय बुर्तिबाङमा प्रश्न गरेपछि बोंगादोभानको भालीबाङखोलामा मतपेटिका सहितको गाडी करिव १ घण्टा रोकिएको थियो ।

घटना पछि बुर्तिबाङबाट एकीकृत सेवा केन्द्र प्रमुख जनक थापा, इलाका प्रहरी कार्यालय बुर्तिबाङका प्रहरी निरक्षिक कृष्ण राना र बाम गठबन्धनका नेता, कार्यकर्ता राति नै उक्त स्थानमा पुगेर मतपेटिका इलाका प्रहरी कार्यालय बुर्तिबाङसम्म ल्याइ पु¥याइएको थियो ।

सुरक्षा निकायबाटै यस्तो व्यवहार गर्नुपछिको रहस्य के हो भनी सुरक्षा निकायलाई बाम गठबन्धनले प्रश्न गर्न थालेपछि हिजो राति अवेरसम्म बुर्तिबाङ इलाका प्रहरी कार्यालयमा कोलाहल भएको थियो । सोही क्रममा गठबन्धनका एक कार्यकर्तामाथि काँग्रेस कार्यकर्ताले आक्रमण गरि घाइते बनाएको बाम गठबन्धनले जनाएको छ । घाइतेको अहिले स्वास्थ्य संस्थामा उपचार भइरहेको बताईएको छ ।

सुरक्षा निकायसँगको मिलेमतोमा काँग्रेस कार्यकर्ताले मतपेटिका साटफेर गर्न वा अरु कुनै नियतले यस्तो घटना भएको माओवादी केन्द्रका ढोरपाटन नगर अध्यक्ष चन्द्र अर्यालले आशंका व्यक्त गरेका छन् । तमान खोलाका सबै मतपेटिका अहिले इलाका प्रहरी कार्यालय बुर्तिबाङमा राखिएको छ । आज यस विषयको छलफलहुने बताइएको छ । साभार ई-बागलुंग

महिनावारी भएको कतिदिन मा यौनसम्पर्क राख्दा गर्भवती हुन् सकिन्छ, यसो भन्छन डाक्टर!

पाठेघरमा बच्चा बस्न वा गर्भरहन थुप्रै कुराको तालमेल मिल्नुपर्छ। सन्तानको उत्पत्ति प्रमुख रूपमा पुरुषबाट निस्कने शुक्रकीट र स्त्रीमा विकसित भएका डिम्बको मिलनबाट हुन्छ। यौनसम्पर्कका बेला पुरुषको वीर्यस्लखलन हुँदा निस्किएका करोडौं शुक्रकीट मध्ये केही पाठेघरको मुख हुँदै पाठेघर र त्यसपछि डिम्बबाहिनी नलीसम्म पुग्छन्।

त्यहाँ परिपक्व भएको डिम्ब (अण्डा) सँग असंख्य शुक्रकीटमध्ये एकको मात्र मिलन हुन्छ। यसरी मिलन हुने प्रक्रियालाई निषेचन भनिन्छ। यसरी शुक्रकीट र डिम्बको मिलन भएको कोषलाई युग्मज भनिन्छ र यही नै पछि विकसित भएर शिशु वा बच्चा बन्छ।

सामान्य रूपमा भन्नुपर्दा गर्भधारण हुनका लागि मुख्य रूपमा निम्न कुराहरू हुनुपर्छ :
१. डिम्ब निष्कासन, 

२. यौनसम्पर्क,

३. वीर्य स्खलन,

४. डिम्ब निषेचन तथा

५. डिम्बरोपण।

एउटा महत्त्वपूर्ण बुझ्नुपर्ने कुरा के भने डिम्ब निस्किएको यस्तै १४ दिनमा महिनावारी सुरु हुन्छ । यस्तै २८ दिनको महिनावारी भएको महिलाको १४ औं दिनतिर डिम्ब निस्कने भएकाले यस समयमा सम्भोग गर्दा गर्भ रहने अर्थात् बच्चा बस्ने सम्भावना एकदमै धेरै हुन्छ। डिम्ब निस्किएको २४ देखि ४८ घण्टासम्म बाँच्छ भने महिलाको प्रजनन अङ्गभित्र शुक्रकीटहरू ७२ घण्टा वा त्योभन्दा केही बढी नै बाच्न सक्छन्। त्यसैले डिम्ब निस्कनु केही अघिको र केही दिनपछिको समयलाई गर्भधारणको दृष्टिकोणले असुरक्षित काल मानिन्छ

महिला यौनांग खुकुलो भयर यौनसम्पर्कमा सन्तुष्ट हुनुहुन्न? अब सजिलै घरमै यसरी बनाउनुहोस् यौनांग कसिलो

म २५ वर्षीया विवाहित महिला हुँ । मेरो तीन वर्षको बच्चा छ । मेरा श्रीमान् मसँग यौन सम्पर्क गर्दा मजा आउँदैन भन्नुहुन्छ । मेरो योनी टाइट छैन भन्दै झर्किने गर्नुहुन्छ । यसले गर्दा हाम्रो पारिवारिक जीवनमा नै दरार आउलाजस्तो भइसक्यो । यस्तो अवस्थामा म मेरो श्रीमान्लाई कसरी सन्तुष्ट पार्नसक्छु ? योनी टाइट पार्ने केही उपाय भए बताइदिनुभए आभारी हुने थिएँ ।

              बच्चा पाएपछि योनी खुकुलो हुन्छ र सेक्स गर्दा मज्जा आउँदैन भन्ने भ्रम रहेका थुप्रै मानिस छन् । बच्चा पाएपछि केही समयका लागि योनीद्वार खुकुलो भए पनि यो बिस्तारै पुरानै साइजमा आउँछ । डेलिभरी हुँदा योनी च्यातिएमा त्यसलाई सिलाउने पनि गरिन्छ । योनीको तन्तुहरूको प्रकृति नै लिंगको साइजअनुसार एड्जस्ट हुने खालको हुन्छ । यो लिंगको साइजअनुसार संकुचन हुने र फुक्ने गर्छ । अधिकांश पुरुषलाई श्रीमतीले बच्चा पाएपछि उसको योनी खुकुलो भयो र सेक्स गर्दा मजा नआएको भ्रम हुन्छ, जसले गर्दा कतिपयको यौन जीवनमा समस्या उत्पन्न हुने गरेको छ । मानिसहरू चरम यौन सन्तुष्टि पाउन अनेक उपाय खोजिरहेका हुन्छन् । कति पुरुष महिलाको योनी कसिलो नभएको कारणले यौन सन्तुष्टि नपाएको कुराले चिन्तित हुने गरेको पाइएको छ ।

कति पुरुष महिलाको योनीभित्र लिंग पसाउन गाह्रो हुने गरी कसिलो हुने गरेको अनुभव सुनाउँछन् । महिला सम्भोगको लागि तयार नभएको अवस्थामा पनि योनी कसिलो हुन्छ । अर्को कारण, पर्याप्त मात्रामा प्राक्क्रीडा नगरेका कारण उत्तेजनामा आउन नसक्दा पनि योनी कसिलो हुन्छ । उक्त बेला योनीमार्गमा पर्याप्त मात्रामा यौन रस पनि निस्केको हुँदैन । यस्तो बेलामा यौन सम्पर्क गर्दा महिलालाई पीडा हुन्छ । तर, पुरुषहरू चाहिँ कसिलो योनीमा सम्भोग गर्न पाएकोमा गर्व गर्छन् । वास्तवमा योनीमा तनावको कारण संकुचित भएकोले कसिलो भएको भन्ने कुरा बुझ्नु आवश्यक छ । अतः महिला सम्भोगको लागि पूर्ण रूपमा तयार हुँदा योनी सधँै लचकदार हुन्छ ।

प्रायः महिलालाई ३० मिनेट जति प्राक्क्रीडाको लागि समय दिनुपर्छ । प्राक्क्रीडा गर्दा प्रेमपूर्ण रूपमा अंकमाल, चुम्बन, शरीरभरि स्पर्श गर्नु आवश्यक हुन्छ । यसो गर्दा महिलाको योनीको तनावपूर्ण संकुचन कम भई योनी लचकदार हुन्छ । यस्तो बेलामा उत्तेजित लिंग पसाउनु राम्रो हुन्छ ।समय दिएर प्राक्क्रीडा गरेर योनीमा लिंग पसाउँदा महिलाले साह्रै दुखाइ महसुस गर्छ, सम्भोग गर्न मान्दैन भने भेजिनिसमस भन्ने रोग पनि भएको हुन सक्छ । यस्तो भएमा तुरुन्त यौन रोग विशेषज्ञसँग सल्लाह लिनुपर्छ ।

महिला उत्तेजनामा आएर सम्भोगमा उत्रँदा प्राकृतिक रूपमा नै योनी लचकदार हुन्छ । जुन बेला योनीको मांसपेशी तनाव नभएर विश्राममा हुन्छ, यस्तो अवस्थालाई पुरुषहरू महिलाको योनी लुज भएको ठानेर कुमारीत्व भंग भएकोसम्म सोच्ने गर्दछन् । यसले पुरुष—महिलाको सम्बन्धमा पनि खलल पैदा हुन सक्छ । यौन सम्पर्कबाट पुरुष र महिला दुवैलाई उत्तिकै आन्नद प्राप्त गर्न योनी संकुचन होइन लचकदार हुनुपर्छ ।
 

महिलाको योनीको खुकुलोपन सम्भोगपश्चात् कायम रहन्न । कतिपयले धेरै सम्भोग गरेर योनी खुकुलो भएको ठान्छन् । यो पनि गलत धारणा हो । सम्भोग धेरै वा थोरै गरेर योनी कसिलो वा खुकुलो हुने हुँदैन । योनीको मांसपेशीको विशेषता भनेको जस्तो आकारको लिंगसँग ठीक हुन सक्छ । त्यही सानो योनीबाट बच्चा जन्मन्छ । बच्चा जन्मिएको केही समयमा फेरि योनी पुरानै आकारमा पुग्दछ । यो नै योनीको विशेषता हो । केही महिलामा बच्चा जन्माएपछि योनीको मांसपेशी पुरानै आकारमा आउन समय लाग्ने वा केही खुकुलो हुन सक्छ । यस्तो अवस्थामा योनीसम्बन्धी केही कसरत गर्न सकिन्छ ।योनीको मांसपेशीलाई कसिलो पार्न यौन चिकित्सकहरूले केगेल कसरत गर्ने सल्लाह दिन्छन् । यो विधि आफैँले कुनै पनि बेला, कुनै पनि स्थानमा बसेर गर्न सकिन्छ ।

केगेल विधि गर्दा पिसाब फेर्दा मांसपेशीलाई खुम्च्याउने र पिसाब रोक्ने प्रयास गर्नुपर्छ । यसलाई सुरुमा एक सेकेन्डसम्म योनी खुम्च्याउने, खुकुलो बनाउने यसलाई बढाएर पाँच सेकेन्डसम्म पु¥याउनुपर्छ । बिस्तारै यसलाई १० देखि १५ सेकेन्डसम्म खुम्च्याउने, खुकुलो बनाउने गर्नुपर्छ । यसलाई दिनमा धेरै चोटिसम्म गर्न सकिन्छ । नियमित केही हप्तासम्म केगेल कसरत गरेमा योनीको मांसपेशीमा कसिलोपन आउँछ ।विदेशतिर योनी कसिलो बनाउन अपरेसन गरी योनीको मांसपेशीलाई कसिलो बनाउने पनि गर्छन् । अहिले नेपालमा योनी कसिलो बनाउन योनीमा लगाउने क्रिम, तेल, मसाजरहरूको धेरै विज्ञापन गरिन्छ । तर, यस्ता साधन भरसक प्रयोग नगरेकै राम्रो ! यिनले योनीको प्राकृतिक क्षमतालाई हानि पनि पु¥याउन सक्छन् । यसबारे सचेत हुनु जरुरी छ ।

नतिजा के आउला थाहा छैन, तर काँग्रेसका चार नेताले गरिसके चुनावपछि प्रधानमन्त्री बन्ने दाबी

११ मंसिर, काठमाडौं ।  दुई हप्ताअघि वहालवाला प्रधानमन्त्रीसमेत रहेका काँग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा चुनावी माहोल तयार गर्न आफ्नो निर्वाचन क्षेत्र डडेल्धुरा पुगे । देउवाले त्यहाँ दाबी गरे, ‘मेरा प्रतिद्वन्द्वीले जिते सांसद मात्रै, मैले जिते भावी प्रधानमन्त्री ।’ उनको भनाईको सिधा अर्थ थियो, निर्वाचनपछिको भावी प्रधानमन्त्री म नै हुँ । देउवाले अझै अगाडि भन्न भ्याए, ‘ज्योतिषले सात चोटी प्रधानमन्त्री बन्छस् भनेको छ ।’ अहिलेसम्म चारपटक प्रधानमन्त्री बनिसकेका देउवाले अझै तीनपवटक प्रधानमन्त्री बन्ने दाबी गर्दै थिए । र, निर्वाचनपछि पनि आफू नै प्रधानमन्त्री बन्ने बताएका थिए । आफूलाई भावी प्रधानमन्त्रीको रुपमा उभ्याउँदै मतदातासँग मत मागिरहेका छन् ।

सभापतिमात्रै के कम, काँग्रेस पूर्वउपसभापति एवं बरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेलले पनि आफूलाई भावी प्रधानमन्त्रीको रुपमा प्रस्तुत गर्दै तनहुँ–१ मा भोट मागिरहेका छन् । देउवाले आफूलाई भावी प्रधानमन्त्रीका रुपमा उभ्याएको भोलिपल्टै पौडेल बोलेका थिए । उनले हरेक हिसाबले आफू भावी प्रधानमन्त्री भएकाले काँग्रेसलाई बहुमत दिलाउन मतदातासँग आग्रह गरेका थिए । उनी यसअघि चुनावी मैदानमा पटक–पटकसम्म भिडेर पनि असफल भएका नेता हुन् ।

केही दिनअघि काँग्रेसका अर्का बरिष्ठ नेता प्रकाशमानसिंहले पनि काठमाडौं क्षेत्र नं. १ का आफ्ना मतदातामाझ उही दाबी गरे । ‘म भावी प्रधानमन्त्री हुँ, मलाई भोट दिनुहोस्,’ उनी यसरी नै सार्वजनिक भइरहेका छन् ।

काँग्रेसमा भावी प्रधानमन्त्रीमा दाबी गर्नेको संख्या अझै बढ्दै छ । 

महामन्त्री शशांक कोइरालाले पनि आफूलाई भावी प्रधानमन्त्रीको रुपमा घोषणा गरे । उनले सोमबार काठमाडौंमा भएको एक कार्यक्रममा यस पटकको चुनावमा कांग्रेस पहिलो दल बन्ने दाबी गर्दै आफू्ले भावी सरकारको नेतृत्व गर्न सक्ने बताए । तर, सभापति देउवा, पौडेल र आफूमध्ये जसले पनि सरकारको नेतृत्व गर्न सक्ने उनको भनाई छ । जे होस्, उनले पनि आफू पनि भावी प्रधानमन्त्रीको दाबेदार भएको स्पष्ट संकेत गर्दै भने, ‘प्रधानमन्त्रीका लागि सबै नेता आकांक्षी हुनु स्वभाविक होे, प्रक्रिया पु¥याएर प्रधानमन्त्री को बन्ने भन्ने टुङ्गो लगाइन्छ ।’ उनले देउवा र पौडेललाई मिलाएर आफू प्रधानमन्त्री बन्न सक्ने सम्भावना बढि रहेको पनि संकेत गरे । नवलपरासी क्षेत्र नम्बर १ बाट प्रतिनिधिसभा सदस्यका लागि कोइराला उम्मेदवार छन् ।

काँग्रेस नेताहरुले आफूलाई भावी प्रधानमन्त्रीको दावी गरे पनि चुनावी नतिजा के हुने टुंगो छैन । ठूला दुई दल एमाले र माओवादीको गठबन्धनसामु काँग्रेसको नतिजा लज्जास्पद आउन सक्ने अनुमान पनि भइरहेको छ ।  श्रोत न्युज सेवा

५७ करोड भ्रष्टाचारका आरोपी ५० लाख धरौटीमा रिहा

११ मंसिर, काठमाडौं । यातायात व्यवस्था कार्यालय, कोशी इटहरीमा भएको ६१ करोड रुपैयाँ अनियमिततामा संलग्न आरोपित टिकाराम अधिकारी ५० लाख रुपैयाँ धरौटीमा रिहा भएका छन् । विशेष अदालतको आइतवारको थुनछेक आदेशले कारागार चलान भएका अधिकारी एक दिनपछि ५० लाख धरौटी बुझाएर सोमवार साधारण तारेकमा रिहा भएका हुन् ।

आइतवार अदालतका न्यायाधीशत्रय बाबुराम रेग्मी, चण्डीराज ढकाल र नारायणप्रसाद ढकालको संयुक्त इजलासले उनीविरुद्ध ५० लाख रुपैयाँ धरौटी माग गरेको थियो । धरौटी बुझाउन नसकेपछि डिल्लीबजार कारागार चलान भएका थिए । सोमवार उक्त धरौटी रकम बुझाएपछि रिहा भएका अदालतका प्रवक्ता नगेन्द्रकेशरी शाहले जानकारी दिए ।

राजश्व हिनामिना गरेको आरोपमा अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले उनीविरुद्ध ५७ करोड २५ लाख रुपैयाँ बिगोदावी माग गर्दै गत ४ असारमा मुद्दा दायर गरेको थियो ।

तत्कालीन लेखा अधिकृत अधिकारीसहित कार्यालयका आठ जना कर्मचारीविरुद्ध गत ४ असारमा आयोगले अदालतमा मुद्दा दायर गरेको थियो । संलग्न अधिकारीहरूले कुल ६१ करोड २१ लाख रुपैयाँ राजश्व हिनामिना गरेको अख्तियारको आरोपपत्रमा उल्लेख छ ।

अनियमिततामा संलग्न रहेका आरोपित अन्य अधिकारीहरू भने अझै वयानका लागि अदालतमा उपस्थित भएका छैनन् । अख्तियारले अनियमिततामा संलग्न रहेको भन्दै कार्यालयका उपसचिवत्रय रमेशप्रसाद दाहालसँग १२ करोड ३० लाख, विष्णुप्रसाद पौडेलसँग २३ करोड ७७ लाख र नयराज नेपालसँग २५ करोड १३ लाख रुपैयाँ बिगो दावी गर्दै अदालतमा मुद्दा दायर गरेको थियो ।

सोही अनियमितताका आरोपित लेखा अधिकृत कुमारबहादुर कटवालसँग २ करोड १४ लाख, लेखापालहरू सुरेश अधिकारीसँग ६१ करोड २१ लाख, देवराज नेपालसँग ४५ करोड ६१ लाख र रुद्रप्रसाद दाहालसँग पनि अख्तियारले २१ करोड ६३ लाख रुपैयाँ बिगो कायम गर्दै अदालतमा मुद्दा दायर गरेको थियो ।

आरोपितमध्ये उपसचिवद्वय दाहाल र पौडेलले भने अझै म्याद बुझ्न अस्वीकार गरेको अदालतले जनाएको छ ।

उनीहरूले आर्थिक वर्ष २०७१/७२ देखि २०७३/७४ को अवधिमा उक्त परिमाणको राजश्व हिनामिना गरेका थिए ।

सिरहामा प्रहरीमाथि गोली चलाउने ३ युवक पक्राउ

पक्राउ परेकाहरुबाट १ सय ५० ग्राम ब्राउन सुुगर र चाइनिज पेस्तोल बरामद

११ मंसिर, काठमाडौं । सिरहाको निरदनामा आइतबार दिउँसो प्रहरीमाथि गोली चलाउने ३ जनाको समूह पक्राउ परेको छ ।

पक्राउ पर्नेमा धनुषाको शहीदनगर–१, वेमर्खीका ३२ वर्षीय शिवकुमार राय, २८ वर्षीय मनोजकुमार राय र १८ वर्षीय सुरेन्द्रकुमार राय छन् ।

उनीहरुले चलाएको गोली लागेर प्रहरी जवान मागेराम यादव र म्यादी प्रहरी आदर्श यादव घाइते भएका थिए ।

उनीहरुले चेकजाँच भइरहेको वेला एक्कासि प्रहरीमाथि गोली प्रहार गरेका थिए ।

सोमबार धनुषाको शहीदनगर–२, स्थित चिरैया चोकमा उनीहरुलाई पक्राउ गरिएको जिल्ला प्रहरी कार्यालय, धनुषाले जनाएको छ ।

उनीहरुको साथबाट १ सय ५० ग्राम ब्राउन सुुगर र १ थान चाइनिज पेस्तोल समेत बरामद भएको छ ।

उनीहरुको विषयमा थप अनुसन्धान भइरहेको छ ।

एमाले-माओवादी एकता भाँड्ने षडयन्त्र नगर्न ओलीको चेतावनी

कपिल ज्ञवाली

११ मंसिर, बुटवल । नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले एमाले र माओवादी केन्द्रबीच चुनावपछि पार्टी एकता हुने बताएका छन् ।

रुपन्देही निर्वाचन क्षेत्र नं. ५ को रुद्रपुर र भैरवामा आज आयोजित चुनावी सभालाई सम्बोधन गर्दै अध्यक्ष ओलीले स्थायीत्व र स्थिरतामार्फत समृद्ध मुलुक निर्माणको लक्ष्यमा पुग्न बाम गठबन्धन बनाइएको बताएका छन् । उनले एकता भांड्ने षडयन्त्र नगर्न चेतावनी दिए ।

संविधान कार्यान्वयनसँगै समृद्धिका लागि मुलुकले स्थिरता र स्थायीत्व पाउन जरुरी रहेको भन्दै उनले यसका लागि पनि वाम गठबन्धनले जित्नुपर्ने बताए । धन कमाउन, पैसा कमाउन, आफन्तलाई जागिर लगाइदिन र लुटेर खान नभई नभइ देश बनाउनका लागि गठबन्धन गरिएको प्रष्ट उनले पारे ।

केही दिनदेखि देश दौडाहमा रहेका एमाले अध्यक्ष ओलीले कार्यक्रम स्थलमै सिधै हेलिकोप्टरमार्फत ओर्लिएका थिए । त्यहाँ करिब आधा घण्टा सम्बोधन गरेका उनी त्यसपछि भैरहवाको सभालाई सम्बोधन गर्न पुगेका छन् ।

चितवनवासीको प्रचण्ड मोह

“बरु प्रचण्डलाई हामी नचाहिन सक्छ तर चितवन र हामीलाई प्रचण्ड चाहिन्छ” आफ्नो ३८ वर्ष लामो राजनीतिक जीवनलाई कम्युनिस्ट कित्तामा मोड्दै राप्रपा (प्रजातान्त्रिक) का चितवन जिल्ला अध्यक्ष बद्री तिमिल्सिनाले सार्वजनिक मञ्चबाट बोल्दै गर्दा सभामा तालीको वर्षा भयो । काङ्ग्रेसको समर्थनमा आफ्नै पार्टीका केन्द्रीय उपाध्यक्ष विक्रम पाण्डे चुनावी दौडमा रहेका बेला पाण्डेका हस्ती तिमिल्सिना भने प्रचण्डलाई जिताउन माओवादी केन्द्र प्रवेश गरे ।

तिमिल्सिना ३८ वर्षदेखि राप्रपाको राजनीतिमा सक्रिय थिए । राष्ट्रिय राजनीतिमा राप्रपाको अस्तित्व सङ्कटमा रहेको अवस्थामा पनि तिमिल्सिना चितवनको राजनीतिमा उत्तिकै लोकप्रिय थिए । निर्भिक स्वाभाव, सामाजिक न्याय र सामाजिक भावनाका धनी उनी प्रखर वक्तासमेत थिए । व्यक्तिगत लोकप्रियताकै आधारमा उनले अघिल्लो स्थानीय तह निर्वाचनमा सात हजारभन्दा बढी मत प्राप्त गरेका थिए । तर, शुक्रबार बद्री तिमिल्सिना माओवादी केन्द्र प्रवेश गरेसँगै जिल्लाको राजनीतिले नै नयाँ मोड लिएको छ ।

१० वर्षको कलिलो उमेरमा कास्की ढिकुरपोखरीबाट बसाइँ ससेर चितवन शिवनगर झरेका प्रचण्डको जीवनको ऊर्जाशील समय चितवन र आसपासकै क्षेत्रमा बित्यो । प्रचण्डको आफ्नै जीवनमा देशको राजनीतिमा ठूलाठूला परिवर्तन भए । २४० वर्ष लामो राजतन्त्रको अन्त्य धेरैको कल्पनाबाहिरको कुरा थियो । तर, प्रचण्डको चामत्कारिक नेतृत्व र दुरदृष्टिले नेपालमा गणतन्त्र आयो, सङ्घीयता आयो, राज्य नीतिका कारण पिँधमा पारिएकाहरू राज्यको नेतृत्वमा आए । सामाजिक न्याय र समावेशी समानुपातिक नीतिले संवैधानिक मान्यता पायो । परम्परागत दृष्टिले सोच्नेहरूका लागि प्रचण्डको नेतृत्व र प्राप्त परिवर्तन कल्पनाभन्दा बाहिरका कुरा थिए ।

राजधानीबाट चितवन हेर्नेहरू भन्थे– “प्रचण्डलाई चितवनमा जित्न गाह्रो छ ।” पार्टीभित्रकै नेताहरू पनि चितवन माओवादी केन्द्रका लागि सुरक्षित ठान्दैनथे । तर वाम समीकरणपूर्व नै प्रचण्डले चितवनबाटै चुनाव लड्ने उद्घोष गरेका थिए । भर्खरै काङ्ग्रेससँग देखिएको चिसोपन, स्थानीय निर्वाचनमा एमालेसँग भएको तिक्तता र काङ्ग्रेस–राप्रपा गठबन्धन आदि कारणले धेरैले प्रचण्डका लागि चितवन चुनौतीपूर्ण देखेका थिए । तर, स्वयं प्रचण्ड चितवनबाट निर्वाचित हुनेमा पूर्णतः विश्वस्त थिए । चितवन क्षेत्र नं. ३ बाट प्रचण्डको उम्मेदवारी त्यसैको परिणाम थियो ।

धेरैले सोच्थे– “प्रचण्ड र माओवादीहरू ध्वंशका लागि मात्रै माहिर छन् ।” तर, जतिबेला प्रचण्ड दोस्रोपटक प्रधानमन्त्री भए, मानिसहरूका अनुमान गलत सावित भए । १० महिनाको छोटै कार्याकालमा आर्थिक वृद्धिदर ह्वात्तै बढ्यो, ७.५ प्रतिशत आर्थिक वृद्धि प्रचण्ड कार्याकालमै सम्भव भयो । आर्थिक सूचकहरू सकारात्मक देखिए । देशकै निम्ति कलङ्क ठानिएको लोडसेडिङको अन्त्य भयो । देशमा उज्यालो युगको प्रारम्भ भयो । पुँजीगत खर्च ह्वात्तै बढ्यो । विकास आयोजनाहरूमा तीब्र प्रगति भयो । १२ वर्षमै पहिलोपटक मूल्य वृद्धि स्थिर रह्यो ।

पहिलो र दोस्रो प्रधानमन्त्री कालमा प्रचण्डको नजर चितवनतिर रह्यो । कृषि तथा वन विश्वविद्यालयको स्थापना, शक्तिखोरलाई औद्योगिक नगरीको रूपमा विकास, चितवनका सडक, विद्यालय, पूर्वाधार विकासमा प्रचण्डले महत्वपूर्ण भूमिका खेलेका छन् । यी सवै दृश्यहरू नजिकबाट नियालिरहेका चितवनबासीले प्रचण्ड खोजिरहेको देखिन्छ । खुल्ला राजनीतिक प्रतिस्पर्धामा आएको ११ वर्षपछि आफ्नै जिल्लाबाट उम्मेदवारी दिएका प्रचण्डप्रति जनतामा नयाँ आशाको सञ्चार भएको देखिन्छ ।

राजधानीबाट चितवन हेर्नेहरू भन्थे– “प्रचण्डलाई चितवनमा जित्न गाह्रो छ ।” पार्टीभित्रकै नेताहरू पनि चितवन माओवादी केन्द्रका लागि सुरक्षित ठान्दैनथे । तर वाम समीकरणपूर्व नै प्रचण्डले चितवनबाटै चुनाव लड्ने उद्घोष गरेका थिए । भर्खरै काङ्ग्रेससँग देखिएको चिसोपन, स्थानीय निर्वाचनमा एमालेसँग भएको तिक्तता र काङ्ग्रेस–राप्रपा गठबन्धन आदि कारणले धेरैले प्रचण्डका लागि चितवन चुनौतीपूर्ण देखेका थिए । तर, स्वयं प्रचण्ड चितवनबाट निर्वाचित हुनेमा पूर्णतः विश्वस्त थिए । चितवन क्षेत्र नं. ३ बाट प्रचण्डको उम्मेदवारी त्यसैको परिणाम थियो ।

“हो मैले हिजोको कुरा बिर्सें । चैत, वैशाखमा पनि ठूलो पानी पर्यो भने जकेट लगाइन्छ । जब घाम लाग्छ, जकेट खोलिन्छ, त्यो बेला जकेट किन खोलिस् भन्नुको कुनै अर्थ रहँदैन । नेपालमा एउटै कम्युनिस्ट केन्द्र हेर्ने मेरो सपना हो । प्रचण्ड र ओली त्यही सपना साकार पार्न लागिरहनुभएको छ । तसर्थ, चितवनको विकास र एउटै कम्युनिस्ट पार्टीको सपना साकार पार्न प्रचण्डले जित्नुपर्छ”– एमाले नेता देवी ज्ञवालीको यस भनाइको सार हो, “प्रचण्ड चितवनका लागि अत्यावश्यक नेता हुन् ।” राप्रपा र एमालेका मात्र होइन, नेपाली काङ्ग्रेसका स्थानीय नेताहरूमा पनि प्रचण्डप्रति आकर्षण बढ्दो छ । भर्खरै निर्वाचित काङ्ग्रेसका एक वडा अध्यक्ष भन्छन्– “काङ्ग्रेससँग गठबन्धन तोडिएकाले अलिकति दुःख त लागेको छ । तर प्रचण्ड चितवनका लागि चाहिने मान्छे हो । चितवनका लागि गरे प्रचण्डले गर्छन्, अरूले गर्दैनन् ।” प्रचण्डको दोस्रो प्रधानमन्त्रित्व कालको अनुभव गरेका नेता कार्यकर्ताले प्रचण्डलाई विकास र समृद्धिको मानक ठानेको देखिन्छ ।

‘प्रचण्ड विजय अभियान’को क्रममा एमाले नेता देवी ज्ञवालीले उद्घोष गरे– “अब चितवनमा काङ्ग्रेस रहेन । काङ्ग्रेसले हलोमा भोट हाल्ने भएपछि काङ्ग्रेसको भविष्य के होला ? रूख काटेर हलो बनाइयो । बद्रीजी वाम गठबन्धनमा आएपछि त हलो पनि भाँचियो । भाँचिएको हलोको भर नपरौँ ।” जिल्लामा सबैभन्दा बलियो सङ्गठन भएर पनि कहिले हँसिया–हथौडा, कहिले हलोमा भोट हाल्न बाध्य समर्थकहरूमा काङ्ग्रेसप्रतिको मोह भङ्ग भएको देखिन्छ । कार्यकर्ता पङ्क्तिमा भने प्रचण्डप्रतिको आकर्षण अनपेक्षित रूपमा बढेको छ । 

चितवनको विकासका लागि प्रचण्डले रणनीतिक महत्वका योजना अघि सारेका छन् । नारायणी र राप्तीमा तटबन्ध निर्माण गरी चक्रपथ, निकुञ्ज क्षेत्रमा पर्ने सडकमा आकाशे पुल वा भूमिगत सडकको निर्माण, चितवनवासीलाई वन्यजन्तुको त्रासबाट मुक्ति दिन मेस जालीको प्रबन्ध, कृषि तथा वन विश्व विद्यालयलाई केन्द्रीय विश्वविद्यालय, विमानस्थलको स्तरोन्नति, मेघौलीमा नयाँ विमानस्थल सञ्चालन, जिल्लाका विद्यालयहरूको स्तरवृद्धि, भूमिहीन र सुकुम्बासीका लागि आवास गृहको व्यवस्था, महिला, दलित, जनजाति र थारु समुदायको आर्थिक विकासलगायतका विषय प्रचण्डको प्राथमिकतामा छन् ।

चितवन जिल्ला कृषिका लागि सबैभन्दा उर्भर भूमि हो । कृषिमै बी.एस्सी. गरेका प्रचण्ड त्यसका लागि उपर्युक्त पात्र हुन् । कृषिको आधुनिकीकरण, विविधीकरण र बजारीकरण प्रचण्डको प्राथमिकतामा छ । प्रचण्ड भन्छन्– “चुनाव जित्नका लागि मात्र म चितवन आएको होइन, चितवन राजनीतिक रूपले अग्रचेतना भएको जिल्ला हो । चितवनको विकासले देशकै विकासमा गुणात्मक अर्थ राख्दछ । तसर्थ, चितवनबाट निर्वाचित भएर चितवनको विकास र देशको नेतृत्वका लागि तपाईंहरूको बीचमा आएको छु ।” धेरैपटक खोजेर पनि प्रचण्डलाई भोट हाल्न नपाएका चितवनबासी यसपटक प्रचण्डलाई भोट हाल्न पाउने कुराले दङ्ग देखिन्छन् । चुनावी कार्यक्रममा प्रचण्ड जहाँ पुग्छन्, त्यहाँ छुट्टै रौनक र आत्मीयता झल्किन्छ । 

राजनीतिक दृष्टिले हेर्नेहरू चितवन क्षेत्र नं. ३ मा प्रचण्डको प्रतिस्पर्धी नै नभएको ठान्दछन् । देशकै सर्वोच्च नेता, गणतन्त्रको नायक, शान्ति प्रक्रियाको हस्ती, अनि १० महिने प्रधानमन्त्री कालमा विकास र समृद्धिमा नयाँ मानक स्थापित गरेको नेता चितवन आउँदा प्रतिस्पर्धीहरू छायाँ परेको देखिन्छ । काङ्ग्रेस र राप्रपाका नेताहरू पनि प्रचण्डतिर आशाको नजरले हेरिरहेका छन् । चितवनमा प्रचण्डको आगमनले जिल्लामा राजनीतिक तिक्तता मात्र घटेको छैन, जिल्लाको मियो भेटिएको महशुस गर्दैछन् चितवनबासी ।

“प्रचण्डलाई बीस हजारको मत अन्तरले जिताएर पठाउँछौँ” जिल्लाका अधिकांश नेताहरू भन्छन्– “एउटा राजनेता र ठेकेदारबीच कसरी प्रतिस्पर्धा हुन सक्छ ? यो सम्भव छैन ।’’ चितवन ३ मा बाम गठबन्धनकै मत बलियो रहेका बेला काङ्ग्रेस र राप्रपाका जनाधारयुक्त नेताहरू वाम गठबन्धनमा प्रवेश गर्ने लहर नै चलेको छ । प्रचण्डका प्रतिस्पर्धी पाण्डेको जिल्लामा कुनै राजनीतिक छवि देखिँदैन । राप्रपाबाट पटकपटक मन्त्री बनेका उनी प्रचण्डको क्याबिनेटमा भूमिसुधार मन्त्री थिए । तर, उनले राजनीतिलाई ठेक्का पट्टाका लागि उपयोग गरेको चितवनवासीको गुनासो छ ।

प्रत्यासी पाण्डे नेपालका (क) वर्गकै निर्माण व्यवसायी हुन् । तर उनी वैचारिक दख्खल, जन सम्बन्ध, राजनीतिक चरित्रमा निकै कमजोर देखिन्छन् । मुग्लिन–नारायणगढ खण्डको सडक निर्माण कार्यबीचमै छोडेको अभियोग खेपेका पाण्डे चुनावका बेला मात्र जनतामा जाने र बाँकी समय ठेक्का–पट्टामै व्यस्त हुने जनगुनासो व्यापक देखिन्छ । राप्रपाका चर्चित र स्थापित नेता बद्री माओवादीमा आएसँगै पाण्डेको मनोबल ह्वात्तै गिरेको स्थानीयको बुझाइ छ । काङ्ग्रेसको भर परेर निर्वाचनमा होमिएका पाण्डेका लागि प्रचण्डको उपस्थिति नै फलामको चिउरा बनेको धेरैको बुझाइ छ ।

जिल्लाको परिस्थिति हेर्दा प्रचण्डले चुनाव जितिसकेका छन् । एमाले माओवादीबीच एउटै कम्युनिस्ट पार्टी बनाउने तयारी भइरहेको सन्दर्भमा एमालेका नेताहरू पनि प्रचण्डप्रति निकै आशातित नजरले हेरिरहेको देखिन्छ । बालकदेखि वृद्धासम्म, किसानदेखि बुद्धिजीवीसम्म, सबै जाति, पेसा र समुदायका मानिसले प्रचण्डलाई आशाकै नजरले हेरेको देखिन्छ । चितवनमा प्रचण्डको उम्मेदवारीले प्रचण्ड मात्रै होइन, सुरेन्द्र पाण्डे, कृष्णभक्त पोखरेल, दावा दोर्जे लामा, कृष्ण खनाल, विजय सुवेदी, घनश्याम दाहाल, कृष्ण भूर्तेल, रामलाल महतो सबैको विजय सुरक्षित बनाएको छ ।

(तिमिल्सिना प्रचण्डका प्रेस सहयोगी हुन्)

७०२ को भविष्य बाक्सामा कैद, ५९१ जनाको हार निश्चित !

काठमाडौं– छिटपुट घटना बाहेक संघीय संरचना अनुसार पहिलो पटक मुलुकमा पहिलो चरणको प्रतिनिधि सभा र प्रदेश सभा निर्वाचन सम्पन्न भएको छ । उच्च हिमाली तथा पहाडी जिल्लाका मतदाताले उत्साहपूर्वक मतदान गरेका छन् । मतदाताहरु आज बिहानै तोकिएको मतदान केन्द्रमा पुगेर मतदान गर्न आतुर भएका थिए । आयोगले बिहान ७ बजेदेखि बेलुका ५ बजेसम्म मतदानको समय निर्धारण गरेपनि लाइनमा बसेका मतदाताले मतदान नगर्दासम्म मतदान गर्नसक्ने गरी व्यवस्था मिलाएको जनाएकोछ । बेलुका ५ बजेसम्म ६२प्रतिशत मत खसेको निर्वाचन आयोगले जनाएको छ । 

६ वटा प्रदेशका ३२ जिल्लाका ३७ प्रतिनिधि सभासदस्य र ७४ प्रदेशसभा गरी यो निर्वाचनबाट १११ जना जनप्रतिनिधि चुनिनेछन् । पहिलो चरणको यो निर्वाचनमा जम्मा ७०२ जना उम्मेदवार प्रतिस्पर्धामा उत्रिएका छन् । जसमध्ये ५९१ जना उम्मेदवारले हार व्यर्होनु पर्ने निश्चित छ । यद्यपी मतगणना भने दोस्रो चरणमा मंसिर २१ को निर्वाचन पछिमात्रै हुने निर्वाचन आयोगले यसअघि नै जनाइसकेकाले परिणाम पनि त्यसपछि नै आउनेछ ।

गत कात्तिक ५ गते ३२ जिल्लामा प्रतिनिधिसभा सदस्यतर्फ ३७ र प्रदेशसभा सदस्यतर्फ ७४ पदका लागि जम्मा ८०३ जना उम्मेदवारहरुको उम्मेदवारी मनोनयन दर्ता गरेका थिए । कात्तिक ८ गते सम्बन्धित जिल्लाका मुख्य निर्वाचन अधिकृत र निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयबाट ति उम्मेदवारहरूलाई निर्वाचन चिह्न प्रदान गरिएको थियो । जसमा १०० जनाको उम्मेदवारी फिर्ता भएको थियो भने एक जनाको उम्मेदवारी रद्द समेत भएको थियो ।

निर्वाचन आयोगका अनुसार  प्रदेशसभातर्फ ४८१ र प्रतिनिधिसभातर्फ ३२२ उम्मेदवारहरुमध्ये प्रदेशसभाका ६० र प्रतिनिधिसभाका ४० जनाको उम्मेदवारी फिर्ता भएको हो भने प्रदेशसभातर्फ एकजनाको उम्मेदवारी रद्द भएको थियो ।

पहिलो चरणको निर्वाचनमा जम्मा ३१ लाख ९१ हजार ९४५ मतदाता मताधिकारका लागि नाम लेखाएका थिए । पहिलो चरणको निर्वाचनका लागि दुई हजार ९१९ मतदान स्थलमा चार हजार ४६५ मतदान केन्द्रमार्फत मतदान गर्ने व्यवस्था निर्वाचन आयोगले मिलाएको थियो ।

निर्वाचन आयोगले  मतदान गर्न जाँदा कुनै कारणवशः मतदाता परिचयपत्र प्राप्त गर्न नसके वा प्राप्त गरेको परिचयपत्र हराएमा वा नष्ट भए नागरिकताको प्रमाणपत्र वा विसं २०७० मा निर्वाचन आयोगबाट जारी गरिएको मतदाता परिचयपत्र वा राहदानी वा सवारी चालक अनुमतिपत्र वा जग्गाधनी प्रमाणपत्र वा सरकारी निकायबाट तस्वीरसहित जारी भएको अन्य परिचयपत्र समेतका आधारमा मतदान गर्न पाउने व्यवस्था मिलाएको थियो ।

संविधानसभाबाट जारी भएको ‘नेपालको संविधान’ कार्यान्वयनको पहिलो खुड्किलोका रूपमा स्थानीय तहको निर्वाचन यसअघि नै सफलताका साथ सम्पन्न भइसकेको छ । दोस्रो चरणमा ४५ जिल्लामा प्रदेश र प्रतिनिधिसभाको निर्वाचन हुँदैछ ।

मुलुकमा पछिल्लोपटक प्रतिनिधिसभाको निर्वाचन २०५६ सालमा १८ वर्षअघि भएको थियो ।  त्यसवेलाको संरचना अहिलेभन्दा धेरै फरक थियो, अर्थात केन्द्रीकृत शासनपद्धति थियो । २०६४ र ०७० को निर्वाचनबाट निर्वाचित प्रतिनिधि व्यवस्थापिका–संसद्को सदस्यसमेत रहेपनि उनिहरुको जिम्मेवारी संविधान निर्माण थियो । प्रदेशसभा नेपालका लागि अहिलेसम्मकै नयाँ हो । अव यो निर्वाचनपछि नेपालमा प्रदेश सञ्चालनको अभ्यास अघि बढ्नेछ ।

प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा सरकार स्थिर बन्नसके विकास निर्माणले तीव्रता पाउने र मुलुक समृद्ध बन्ने जनताको विश्वास मात्रै छैन, यसैवाट संविधान कार्यान्वयनको दोस्रो चरण पार हुनेछ । प्रदेश र प्रतिनिधिसभा निर्वाचनपछि राष्ट्रिसभाको निर्वाचन भएसँगै त्यसपछि बन्ने केन्द्र सरकार, प्रदेश सरकार र स्थानीय निकायले संघीय मोडलमा काम गर्नुपर्नेछ ।
यसैबीच निर्वाचन पर्येवेक्षण समिति नेपालले निर्वाचनमा मतदातालाई आतंकित पार्ने घटनाहरु निर्वाचन पूर्व र निर्वाचनका दिनमा छिटपुट रहेको पाइएको र केहि स्थानमा झडपका कारण केही सर्वसाधारण तथा उम्मेदवारहरु समेत घाइते भएको जनाएको छ । यद्यपी  ती घटनाहरुका बीच पनि निर्वाचनमा आम जनताहरुको उत्साहप्रद सहभागिता पाइएको जनाएको छ ।

समितिले सोलुखुम्बुको तिङलाका बासिन्दाले स्थानीय तहको निर्वाचनमा जसरी बहिष्कार गरेका थिए त्यसरी नै यस निर्वाचनलाई पनि बहिष्कार गरेको जनाएको छ । धेरै स्थानहरुमा मतदाता परिचय पत्र भएको तर मतदाता नामावलीको सूचीमा नभएका कारण मतदाताहरु आफ्नो मताधिकारबाट बञ्चित रहेको समेत पाइएको समितिका अध्यक्ष प्रदीप पोखरेलले जारी गरेको विज्ञप्तिमा उल्लेख छ ।

दलाई लामाले दिए अभिव्यक्तिप्रति स्पष्टिकरण - बुद्ध लुम्बिनीमै जन्मेका हुन्

तिब्बती धार्मिक नेता दलाई लामाले गौतम बुद्धको जन्मस्थानबारे गत महिना दिएको अभिव्यक्तिप्रति आइतबार स्पष्टिकरण दिएका छन् । निर्वासनका क्रममा भारतको धर्मशालामा रहेका लामाले ‘टिबेट डट नेट’ वेबसाइटमार्फत बुद्ध नेपालको लुम्बिनीमा जन्मिएको प्रस्ट पारेका हुन् ।

एक महिनाअघि भारतको मेरठमा भएको कार्यक्रममा बुद्ध नेपाल, भारत, तिब्बत वा चीन कुनै पनि देशको नभएको बताएका थिए । उक्त अभिव्यक्तिप्रति विरोध भएपछि उनले यस विषयमा आफ्नो ध्यानाकर्षण भएको जनाएका छन् ।

‘गत महिना मेरठमा भएको अन्तरक्रियाका क्रममा दिएको जवाफप्रति असमझदारी पैदा भएकामा ध्यानाकर्षण भएको छ,’ लामाको भनाइ उद्धृत गर्दै उक्त अनलाइनमा उल्लेख छ, ‘संसारभरका बौद्ध धर्मावलम्बीजस्तै म निसंकोच बुद्ध लुम्बिनीमा जन्मेको स्वीकार गर्छु ।’ 
लामाले ज्ञानमार्फत बुद्धले समग्र एसियामा पारेको प्रभाव बुझ्नु अपरिहार्य भएको प्रसंग उठाउँदै उनी कुनै पनि देशमा मात्र सीमित नभएको धारणा राखेको दाबी गरेका छन् । अनलाइनमा उल्लेख छ, ‘यो सर्वव्यापी स्वीकार्य छ कि बुद्धले भारतमा ज्ञान प्राप्त गरेका मात्र हुन् ।’ उनले आफ्नो स्पष्टोक्तिले हालैका समय बुद्धको जन्मस्थानबारे भएको असमझदारी तथा भ्रम निवारण हुने आशा व्यक्त गरेका छन् ।, यो खबर आजको कान्तिपुरमा । 

रुखमा छाप लगाएका ५० मतपत्रसहित नुवाकोटमा मतदान अधिकृत पक्राउ

रामहरि गजुरेल

नुवाकोट । निर्वाचनलाई निष्पक्ष रुपमा सम्पन्न गराउन भनी खटिएका कर्मचारी र मतदान अधिकृत नै छाप लगाएका मतपत्रसहित भेटिएका छन् । नुवाकोट जिल्लाको क्षेत्र नं. २ स्थित ताराकेश्वर गाउँपालिका वडा नं. २ मा रहेको श्रीकृष्ण उच्च मावि मतदान केन्द्रका अधिकृत अर्जुनबहादुर बस्नेत रुखमा छाप लगाएका ५० वटा मतपत्रसहित समातिएका हुन् ।

मतदान करिब करिब सकिन लाग्दा आज साँझ रुखमा छाप लगाएर तयार गरिएको मतपत्र मतपेटिकामा खसाल्न लागेको अवस्थामा उनी समातिएका छन् । उनलाई तत्कालै स्थानीय मतदाता र वाम गठबन्धनका कार्यकर्ताले समातेर प्रहरीलाई बुझाएका थिए ।

पक्राउ परेका बस्नेतलाई प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएर जिल्ला प्रहरी कार्यालय नुवाकोट पु¥याएको बताइएको छ । यस विषयमा सम्बन्धित निकाय र मुख्य निर्वाचन अधिकृतको कार्यालयलले जवाफ दिएको छैन ।

रंगेहात समातिएको मतपत्र प्रतिनिधि सभा, प्रदेश सभा र दुवै तर्फका समानुपातिक मतपत्रहरु रहेका छन् । 

उनी काँग्रेस निकट सक्रिय कार्यकर्तासमेत रहेको खुल्न आएको छ । तारकेश्वर गाउँपालिकाको सो क्षेत्र एमाले र माओवादीसहितको वाम गठबन्धनको बलियो क्षेत्र मानिन्छ । स्थानिय तहको निर्वाचनमा पनि एमालेले गाउँपालिकासहित धेरै वडाहरुमा जित हात पारेको थियो ।

चुनावमा देखिए ८ तमासाः हवाइफायरदेखि एसिड अाक्रमणसम्म

रुकुमका दुई केन्द्रमा चुनाव रोकियो, थावाङमा 'नो भोट' अस्वीकार

११ मंसिर, काठमाडौं । पहिलो चरणअन्तर्गत आइतबार ३२ जिल्लामा प्रतिनिधिसभाका ३७ र प्रदेशसभाका ७४ सिटमा मतदान सम्पन्न भएको छ । मतदान सामान्यतः शान्तिपूर्णरुपमा सम्पन्न भए पनि केही ठाउँमा चाहिँ गठबडी र तमासाहरु देख्न पाइयो ।

पहिलो चरणअन्तर्गत ४४६५ मतदान केन्द्राबाट छिटफुट घटनाहरु भए । मतदानका क्रममा केही ठाउँमा मतपत्र जलाइयो भने केही ठाउँमा बामपन्थी र कांग्रेस कार्यकर्ताहरुको झडपबीच चुनाव सम्पन्न भयो ।

चुनावका क्रममा केही ठाउँमा नेत्रविक्रम चन्द विप्लव नेतृत्वको नेकपाका कार्यकर्ताहरुले मतदाता तर्साउन बम बिस्फोट गराएका छन् । हामीले यहाँ ८ वटा घटना संश्लेषण गरेका छौंः

१. रुकुमका दुई केन्द्रमा चुुनाव स्थगित

प्रदेश नं. ६ को पश्चिम रुकुमको बाफिकोट गाउँपालिकाको काँडास्थित रत्न आधारभूत विद्यालयको (क) केन्द्रको चुनाव स्थगित भएको छ ।

प्रयत्क्षतर्फका २५० मतपत्र अज्ञात व्यक्तिहरुले जलाइदिएपछि प्रतिनिधिसभाको प्रत्यक्षतर्फको चुनाव स्थगित गरिएको हो । स्थगित भएको चुनाव अब दोस्रोचरणको चुनावसँगै यही मंसिर २१ गते हुने भएको छ । विप्लवको कार्यकर्ताहरुले मतपत्र जलाएको शंका गरिए पनि उनीहरुको पहिचान भने भएको छैनन् । घटनामा संलग्न भएको आशंकामा प्रहरीले तीनजनालाई सोधपुछ गरी छोडिदिएको छ ।

यस्तै रुकुमको आठवीससकोट नगरपालिका-११ को नेपाल राष्ट्रिय माध्यामिक विद्यालयमा एजेन्ट बसेका व्यक्तिले नै समानुपातिकतर्फको मतपेटिकामा एसिड खन्याए पनि त्यहाँ पनि समानुपातिकतर्फको चुनाव स्थगित भएको छ ।

स्थगित भएको चुनाव कहिले गर्ने भन्ने निर्णय नभएको प्रमुख जिल्ला अधिकारी वंशिकुमार आचार्यले बताए ।

२. बुथ कब्जा गर्ने प्रयास

यसपटक पनि केही ठाउँमा बुथ कब्जा गर्ने प्रयास भयो । कांग्रेस-राप्रपाको लोकतान्त्रिक गठबन्धनले धादिङको खनियावास गाउँपालिका-४ झार्लाङमा रहेको मतदान केन्द्र कब्जा गर्ने प्रयास गर्‍यो ।

कांग्रेस र राप्रपाका कायृकर्ताहरुले विहान वामपन्थी समर्थित व्यक्तिहरुलाई केन्द्रमा प्रवेश गर्न नदिएपनि मतदान हुन सकेको थिएन । उनीहरुले ढुङगा मुढा प्रहार गरेका थिए ।

थप सुरक्षाकर्मी परिचालन गरी त्यहाँ केही ढिलो गरी मतदान सुरु गरिएको थियो ।

सधै बुथ कब्जा हुने दोलखामा पनि यसपटक पनि प्रयास भएको थियो । तर, सुरक्षाकर्मीले असफल बनाइदिएको छ । नेपाल विद्यार्थी संघका महामन्त्री कुन्दन काफ्लेको नेतृत्वमा बाहिरबाट गएको समूहले दोलखाको तामाकोशी गाउँपालिका जफेमा रहेको जामुने बुथ कब्जा गर्ने प्रयास गरेको थियो ।

३. एजेन्टले मतपेटिकामा एसिड खन्याए

पश्चिम रुकुमको आठवीसकोट नगरपालिका-११ स्थित नेपाल राष्ट्रिय माध्यामिक विद्यालयको -ख) मतदान केन्द्रमा एक जना एजेण्टले नै समानुपातिकतर्फको मतपेटिकामा एसिड खन्याइदिए ।

कांग्रेसका तर्फबाट एजेन्ट बसेका सोही नगरपालिका वडा नं. ११ का केशव खड्काले एसिड खन्याएको खुलेपछि प्रहरीले उनलाई पक्राउ गरेको छ ।

खड्काले मतपेटिकामा एसिड खन्याएर भागेपछि नियन्त्रणमा लिन प्रहरीले दुई राउण्ड हवाई फायरसमेत गरेको थियो ।

आठबीसकोटकै नगरपालिका ३ मा रहेको अर्काे मतदान केन्द्रमा पनि एकजना महिलाले मतपेटिकामा पहिचान हुन नसकेको रसायन पदार्थ खन्याएकी छन् । उनलाई प्रहरीले पक्राउ गरेको छ ।

४. रोल्पामा करिब दर्जन ठाउँमा बम

मतदान सुरु हुनुअगावै रोल्पाका विभिन्न मतदान केन्द्र र स्थानहरुमा अज्ञात व्यक्तिले बम राखेर मतदाता आतंकित बनाउने प्रयार गरेका थिए । तर, बम विस्फोट भएर यहाँ पनि कुने अपि्रय घटना हुन पाएन । जिल्लाका थवाङसँगै दुम्ला, सेरम, इरिवाङ घोडागाउँ लगायतका ठाउँमा अज्ञात समूहले बम विस्फोट गराएको थियो ।

यहाँ माओवादी केन्द्रका नेता तथा पूर्वअर्थमन्त्री वर्षमान पुन, निवर्तमान सभामुख ओनसरी घर्ती मगर लगायतलाई लक्षित गरी बम विस्फोट गराइएको थियो ।

अज्ञात व्यक्ति र समूहले मतदाता तर्साउने प्रयासगरे पनि मतदाताहरुको उत्साहपूर्वक उपस्थितिमा रोल्पामा पनि मतदान सम्पन्न भएको छ ।

रोल्पामा चुनावको मिति नजिकिँदै गर्दा सुरुदेखि नै बम बिस्फोटका घटनाहरु भइरहेका थिए । त्यो क्रम मतदानको दिन आज पनि जारी रहृयो ।

५. सिन्धुपाल्चोकमा झडप, प्रहरीद्वारा हवाई फायर

सिन्धुपाल्चोक निर्वाचन क्षेत्र नं. १ का विभिन्न दुईवटा मतदान केन्द्रमा झडपकावीच मतदान सम्पन्न भएको छ । स्थितिलाई नियन्त्रणमा लिनका लागि प्रहरीले हवाई फायरसम्म गर्नुपर्‍यो । झडपमा केही कार्यकर्ताहरु घाइते भएका छन् । सुनकोशी गाउँपालिकाको देउराली प्राथमिक विद्यालयको मतदान केन्द्रमा वामपन्थी र कांग्रेस कार्यकर्ताहरुवीच झपड भएको थियो ।

यस्तै क्षेत्र नं. १ कै बलेफी गाउँपालिकाको माखास्थित कालिकादेवी प्राविको केन्द्रमा पनि वामपन्थी र कांग्रेस कार्यकर्ताहरुवीच झडप भएको यभो । यहाँ पनि प्रहरीले हवाई फायर गर्नुपरेको थियो ।

झडपमा वडा सदस्य लक्ष्मण अधिकारी घाइते भएका छन् ।

६. थवाङमा ‘नो भोट’को अपील अस्वीकार

दोस्रो संविधानसभाको चुनावमा शून्य भोट गरेर चर्चामा आएको थवाङका मतदाताले यसपटक मतदान गरेका छन् ।

चुनाव नजिकिएका बेला नेकपाका महासचिव विप्लवले थवाङमै पुगेर ‘नो भोट’ को अपील गरेता पनि थवाङका मतदाताले विहानै मतदान केन्द्रमा पुगेर मतदान गरेको निर्वाचन कार्यालय रोल्पाले जनाएको छ । थवाङमा मतदातालाई तर्साउन बिहानै-बिहानै विभिन्न ठाउँमा बम बिस्फोट गराइएको थियो । बम बिस्फोट गराएर आतंकित पार्ने प्रयास भए पनि यसपटक थवाङवासीले विप्लवको ‘नो भोट’ अपील अस्वीकार गरिदिए । स्थानीय तहको चुनावमा भने थवाङमा विप्लवका तर्फबाट पनि स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिइएको थियो । तर, पराजित भएका थिए ।

७. थवाङको स्थान तिङलाले लियो

नो भोटबाट चर्चामा आएको रोल्पाको थवाङमा यसपटक मतदान भयो । तर, स्थानीय तहको चुनावदेखि मतदान अस्वीकार गरेको सोलुखुम्बुको तिङलामा भने यो चुनावमा पनि मतदान शून्य रहृयो । स्थानीय तहको पुनरसंरचनाबाट असन्तुष्ट बनेका तिङलावासीले यसपटक मतदान गरेनन् । साविकको तिङ्ला गाविसमा यसपटक पाँच वटा मतदान केन्द्र राखिएको थियो । तिङलावासीको संयुक्त निर्णय अनुसार शून्य मतदान गरिएको हो ।

८. डोल्पाका मतदान केन्द्र दिनभर सम्पर्कविहीन

डोल्पाका केही मतदान केन्द्रहरु मतदान सम्पन्न भइसक्दा समेत सम्पर्कविहीन भए । उपल्लो डोल्पाका शे-फोक्सुन्डो, डोल्पो बुद्ध र छार्काताङसोङ गाउँपालिका अन्तर्गतका केही मतदान केन्द्रहरुमा ५० प्रतिशत मतदान भएपछि सम्पर्कमा आए ।

 शे-फोक्सुन्डोका याङजेर गुम्बा, फोद गाउँ, कु गाउँ केन्द्र र डोल्पो बुद्धको पुरानो कलाङ, छार्काताङसोङ गाउँपालिकामा पर्ने सप्तकोशी, कागकोट र घेराङ मतदान केन्द्रमा सम्पर्क हुन नसकेको प्रमुख जिल्ला अधिकारी आचार्यले बताए ।

यसमध्ये कलाङ, घेराङ र फोद गाउँ केन्द्र मतदान सम्पन्न भएपछि मात्रै सम्पर्कमा आएको थियो । फोदमा जम्मा २३ मतदाता मात्रै रहेका थिए ।

किन खस्यो कम मत ? शहरमा कामैकाम, गाउँमा निराशा र बम !

कम भोट खस्दा कांग्रेसलाई फाइदा भो कि वामलाई ?

समाचार टिप्पणी

१० मंसिर, काठमाडौं । स्थानीय चुनावमा समग्रमा ७३ प्रतिशतको हाराहारीमा जनताले उत्साहपूर्वक मतदान गरेका थिए । आइतबार ३२ जिल्लामा भएको पहिलो चरणको आम निर्वाचनमा भने औषतमा ६५ प्रतिशतले मात्रै मतदानमा भाग लिए ।

नयाँ संविधान बनेपछि पहिलोपटक भएको आम चुनावमा मतदाताको सहभागिता अझ उत्साहजनक रुपमा हुनुपर्नेमा किन कम भयो ? यसका विभिन्न कारण हुन सक्छन् । प्रमुख निर्वाचन आयुक्त अयोधीप्रसाद यादवले भनेजस्तै एउटा प्राकृतिक कारण हुन सक्छ । तर, केही कारणहरु चाहिँ यादवले भनेको भन्दा बेग्लै छन् । आखिर पहिलो चरणको आम चुनावमा किन स्थानीय निर्वाचनको भन्दा कम प्रतिशत मत खस्यो ?

यसका केही कारणबारे विश्लेषण गरौंः

पहिलो कारणः ठूला शहरमा सार्वजनिक विदा दिइएन

कतिपय पहाडी जिल्लाका मतदाताहरु ठूलो संख्यामा काठमाडौं उपत्यकामा पेशा व्यवसाय गरी बसेका छन् । जस्तो- कि काठमाडौं उपत्यकाको नजिकै पर्ने धादिङ, नुवाकोट, रसुवा, सिन्धुपाल्चोक, दोलखा र रामेछाप जिल्लाका हजारौं मतदाता राजधानीमा बसोबास गर्छन् ।

ती जिल्लाका बासिन्दाहरु काठमाडौंमा व्यापार व्यवसाय गर्ने, ट्याक्सी चलाउनेदेखि सरकारी र निजी क्षेत्रमा जागिर खाने काम गर्छन् । उपत्यका वरपरका जिल्लाका गाउँ नै खाली बनाएर उनीहरु शहर पसेका छन् । भूकम्पपछि त झनै गाउँहरु रित्तो अवस्थामा छन् । उनीहरुको मतदाता नामावलीमात्रै गाउँमा छ, मानिसहरुचाहिँ शहरमा छन् ।

यसका साथै उपत्यकाका मतदातालाई जिल्लामा ओसार्नका लागि दलहरुले पनि खासै खर्च गरेको देखिएन, कतिपयले जिल्लामा मतदाता ओसार्न गाडीको व्यवस्था गरे पनि सिट नभरिएको गुनासो गरिरहेको सुनिन्थ्यो

रामेछापसम्म मात्रै होइन, गोरखा, लमजुङ, ओखलढुंगा, सोलु, खोटाङ र भोजपुरसम्मका धेरै मतदाताहरु राजधानीमा बस्छन् । आइतबारको मतदान हुनुभन्दा दुई दिन अघिदेखि केही मानिसहरु भोट हाल्न आ-आफ्नो गाउँमा गए पनि अधिकांश मतदाताले यसपालि राजधानी छाडेनन् ।

उपत्यका आसपासका मतदाताले राजधानी नछाड्नुका पछाडि दुईवटा कारण देखिन्छन्ः एक त सरकार र निजी कम्पनीहरुले पहिलो चरणमा राजधानीमा सार्वजनिक विदा दिएनन् । दोस्रो- अधिकांश मतदाताहरुमा भोट हालेर के पाइन्छ र भन्ने निराशा पैदा भएको देखियो ।

यसका साथै उपत्यकाका मतदातालाई जिल्लामा ओसार्नका लागि दलहरुले पनि खासै खर्च गरेको देखिएन । कतिपयले जिल्लामा मतदाता ओसार्न गाडीको व्यवस्था गरे पनि सिट नभरिएको गुनासो गरिरहेको सुनिन्थ्यो । यसले के पुष्टि गर्छ भने यसपालि उपत्यकामा रहेका जिल्लाबासीहरु गाउँ र्फकन खासै उत्साहित देखिएन । त्यसो त काठमाडौंमा सार्वजनिक विदा नदिइएजस्तै अन्य शहरमा पनि छुट्टी नपाएका कारण मतदाताहरु पहाड उक्लिएनन् । जस्तो दोस्रो चरणमा चुनाव हुने झापा, मोरङ, सुनसरी, उदयपुर आदि जिल्लामा सार्वजनिक विदा नदिइँँदा त्यसको असर ताप्लेजुङ, पाँचथर, संखुवासभा, भोजपुर र खोटाङसम्म पर्न गयो ।

त्यस्तै चितवन, पोखरा, बुटवल, दाङ, नेपालगञ्ज र सुर्खेतदेखि लिएर धनगढीसम्मका शहरहरुमा रहेका मतदाताहरु खासै पहाड उक्लिएनन्, जसले गर्दा स्थानीय चुनावको भन्दा निकै कम प्रतिशत मत खस्यो ।

दोस्रो कारणः उच्च पहाडी भेगमा कम बसोबास

बढ्दो बेरोजगारी, सुविधाहरुको अभाव अनि सम्भावनाको खोजी गर्दै उच्च हिमाली भेग र पहाडका मानिसहरु स्वदेश र विदेशका सहरतिर जाने भएकाले पनि कम मत खसेको हुनुपर्छ । स्थानीय चुनाव बैशाख/जेठ महिनामा भएकाले शहरमा काम गर्न गएकाहरु खेती लगाउन गाउँ फर्किएको मौका थियो । जस्तो कि पाँचथरका अधिकांश मानिसहरु सिक्किमतिर काम गर्न गए पनि मकै छर्ने बेलामा गाउँ फर्किएका हुन्छन् । तर, यतिबेला चाहिँ उनीहरु बाली उठाएर कामको खोजीमा पारि तर्छन् । 

पश्चिम पहाडको हकमा पनि यही कुरा सत्यो हो । हिउँद लागेका कारण पश्चिम पहाडका मानिसहरु लर्को लागेर भारततिर कामको खोजीमा जाने बेला हो अहिले । र, यही कारणले गर्दा पनि उच्च हिमाली भेगमा कम मत खसेको हुन सक्छ । यसका साथै उच्च हिमाली भेगमा जाडो बढेका कारणले पनि मानिसहरु न्यानोको खोजीमा गाएँ छाडेर अन्यत्रै लागेकाले लागेकाले मतदानस्थलसम्म नआएको अनुमान लगाउन सकिन्छ ।

तेस्रो कारणः बमकाण्ड र झडपको डर

स्थानीय चुनावमा भन्दा आम चुनावमा कम मत खस्नुको अर्को कारण मतदाताहरुमा सुरक्षाको प्रत्याभूति हुन नसक्नु पनि एउटा महत्वपूर्ण कारण हुन सक्छ । मतदान स्थलमै बम पडि्कनु र चुनावमै लडेका दलका वीचमा पनि ह्याकुलो र बाहुबलको धम्की सुनिनुले मतदाताहरुलाई त्राशमा पारेको हुन सक्छ । धादिङलगायतका कतिपय जिल्लामा मतदातालाई रोक्ने र हुलदंगा गर्न खोज्ने प्रयासहरु भए, जसले मतदाताको संख्या घटाउने भूमिका खेल्यो ।

तर, आशा गरौं, उच्च हिमाली भेगको भन्दा तराईको स्थिति केही फरक छ । र, दोस्रो चरणमा मत प्रतिशत केही बढी हुनेछ ।

चौथो कारणः राजनीतिप्रति जनतामा निराशा

स्थानीय चुनावमा मतदाताहरुले आफैं गाउँ-गाउँमा गएर उत्साहपूर्वक मतदान गरेका थिए । तर, यो चुनावमा नेताहरुको व्यवहार देखेर जनतामा दिक्दारीपन आएको समेत अनुमान गर्न सकिन्छ ।

पहिलो चरणको मतदान हुनु अघिसम्म दलका नेता र मिडियालेसमेत स्थानीय चुनावमा खसेको मतका आधारमा कुन पार्टीको भोट कति छ भन्ने व्याख्या गरिरहेका थिए तर, अब स्थानीय चुनावको भन्दा १०/१५ प्रतिशत कम मत खसेका कारण विगतको मत परिणाम छताछुल्ल हुने स्थिति आएको छ

स्थानीय चुनावबाटै मतदाताहरु दिक्क भइसकेको महसुस गर्न सकिन्छ । नेताहरुमा देखिएको खिचातानी, भड्किलो व्यवहार, उम्मेदवारीमा भएको विकृति एवं आर्थिक चलखेल लगायतका कारण मतदातामा खासै उत्साह नदेखिएको पनि हुन सक्छ । स्थानीय चुनावको भन्दा करिब १०/१५ प्रतिशत नै मत कम खस्नु भनेको लोकतन्त्रका लागि चिन्ताको विषय हो ।

कम मत खस्दा कसलाई बढी घाटा ?

पहिलो चरणको मतदान हुनु अघिसम्म दलका नेता र मिडियालेसमेत स्थानीय चुनावमा खसेको मतका आधारमा कुन पार्टीको भोट कति छ भन्ने व्याख्या गरिरहेका थिए । तर, अब स्थानीय चुनावको भन्दा १०/१५ प्रतिशत कम मत खसेका कारण विगतको मत परिणाम छताछुल्ल हुने स्थिति आएको छ । स्थानीय चुनावको भन्दा मतदाताहरु केही थपिएकाले अंक गणितमा खासै ठूलो फरक नपर्ला, तर कम मत खस्दाखेरि यसको नकारात्मक असर नेपाली कांग्रेसलाई भन्दा बढी वामपन्थीहरुलाई पर्न जाने देखिन्छ । किनभने वामपन्थीहरुले चुनावी तालमेलबाट बढाएको मत बाकसमा कम पर्नु भनेको उनीहरुका लागि निकै ठूलो घाटाको विषय हो ।

कम प्रतिशतमात्रै मत खस्दा कांग्रेसलाई पनि घाटा त लागेको छ नै, त्यो भन्दा बढी घाटा बहुमतको सरकार बनाउने दाबी गरिरहेका वामपन्थीहरुलाई घाटा पर्न सक्ने देखिन्छ । र, कम प्रतिशतमात्रै मत खस्दाखेरि यसको सोझो असर समानुपातिक सीटमा पनि पर्ने निश्चित छ ।

चुनाव जित्न बिधुत पोल गाड्न लागिएको हो: वडाअध्यक्ष गणेश बोगटी

मतदातालाई प्रभावित गर्न विद्युतको पोल

चौरपाटी गाउँपालिका वडा नं.७ मार्कुमा वडा अध्यक्षको पहलमा निर्वाचन आचारसहिता विपरित विद्युत पोल गाड्ने र तान्ने काम भईरहेको भन्दै नेपाल विद्युत प्राधिकरण साँफेबगरमा उजुरी परेको छ । र यो सब   वडा अध्यक्षको पहलमा स्थानीयले भईरहेको आरोप लगाएका छन् ।

निर्वाचनको समयमा विद्युत पोल गाड्ने र तान्ने काम आचारसहिंता विपरित भएको स्थानीयले जानकारी दिनुभयो ।मतदातालाई प्रभावित गर्नको लागि निर्वाचनको समयमा विद्युत पोल गाड्ने र तान्ने काम भईरहेको स्थानीयको भनाई छ ।यस अघि स्थानीय तहको चुनावको पनि आचारसहिंता विपरित काम भएको खबर छ ।

मतदातालाई प्रभावित गर्नको लागि निर्वाचनको समयमा मार्कुमा विद्युत पोल गाड्ने र तान्ने कामको वारेमा नेपाल विद्युत प्राधिकरण साँफेबगरले बेखबर जनाएको छ । प्राधिकरणको स्विकृत विना विद्युत पोल गाड्ने र तान्ने काम भएको भए निरिक्षण गरेर रोकिन साँफेबगरका प्राधिकरण प्रमुख रौशन कुमार ठाकुरले बताउनुभयो । भोली नै मार्कुमा गएर उक्त विद्युत पोल गाड्ने र तान्ने काम रोकिने बताउनुभयो ।

चौरपाटी गाउँपालिका वडा नं.७ का वडा अध्यक्ष गणेश वोगटीले विद्युत पोल गाड्ने र तान्ने विषयमा यसअघि छलफल भएपनि चुनाव जित्न पोल गाड्न लागिएको बताउनुभयो । मार्कु कांग्रेस तथा नेपाली कांग्रेस समर्थक बिद्यालयका र बोर्डिङका मार्कुका शिक्षकहरुको आकस्मिक बैठक बसी;अहिले पोल गाड्दा कांग्रेसले हालिदिएजस्तो हुने र भोट कांग्रेसले पाउने हुँदा पहिले देखिकै योजना भएपनी हामीले रोकेका थियौ।  मैले स्थानिय चुनावमा पनि यस्तै गरेर जितेको थिए। नभएत यो एमालेकै गढ होनी।

वडाअध्यक्ष बोगटीले अगाडि भन्नुभयो: हुन त मार्कु बासिले बिजुली बाल्न पाउनमा एमालेका नेता भिम रावलले गर्दा नै हो किनकी उहाले नै मार्कुको लागि ट्रान्स्फर्मर हेटौंडा बाट ल्याउनु भएको हो २ बर्ष अगाडि ।  उहाँले नेपाल विद्युत प्राधिकरण साँफेबगरलाई जानकारी नगराउनु कमजोरी रहेको स्विकार गर्नुभयो । तर सामान्य विषयलाई लिएर उजुरी दिने कार्य ठिक नभएको बताउनुभयो ।

मार्कुमा निर्वाचन आचारसंहिता बिपरित बिधुत पोल बिस्तार: चुनाव जित्न पोल गाड्न लागिएको हो: वडाअध्यक्ष गणेश बोगटी

मतदातालाई प्रभावित गर्न विद्युतको पोल

चौरपाटी गाउँपालिका वडा नं.७ मार्कुमा वडा अध्यक्षको पहलमा निर्वाचन आचारसहिता विपरित विद्युत पोल गाड्ने र तान्ने काम भईरहेको भन्दै नेपाल विद्युत प्राधिकरण साँफेबगरमा उजुरी परेको छ । र यो सब   वडा अध्यक्षको पहलमा स्थानीयले भईरहेको आरोप लगाएका छन् ।

निर्वाचनको समयमा विद्युत पोल गाड्ने र तान्ने काम आचारसहिंता विपरित भएको स्थानीयले जानकारी दिनुभयो ।मतदातालाई प्रभावित गर्नको लागि निर्वाचनको समयमा विद्युत पोल गाड्ने र तान्ने काम भईरहेको स्थानीयको भनाई छ ।यस अघि स्थानीय तहको चुनावको पनि आचारसहिंता विपरित काम भएको खबर छ ।

मतदातालाई प्रभावित गर्नको लागि निर्वाचनको समयमा मार्कुमा विद्युत पोल गाड्ने र तान्ने कामको वारेमा नेपाल विद्युत प्राधिकरण साँफेबगरले बेखबर जनाएको छ । प्राधिकरणको स्विकृत विना विद्युत पोल गाड्ने र तान्ने काम भएको भए निरिक्षण गरेर रोकिन साँफेबगरका प्राधिकरण प्रमुख रौशन कुमार ठाकुरले बताउनुभयो । भोली नै मार्कुमा गएर उक्त विद्युत पोल गाड्ने र तान्ने काम रोकिने बताउनुभयो ।

चौरपाटी गाउँपालिका वडा नं.७ का वडा अध्यक्ष गणेश वोगटीले विद्युत पोल गाड्ने र तान्ने विषयमा यसअघि छलफल भएपनि चुनाव जित्न पोल गाड्न लागिएको बताउनुभयो । मार्कु कांग्रेस तथा नेपाली कांग्रेस समर्थक बिद्यालयका र बोर्डिङका मार्कुका शिक्षकहरुको आकस्मिक बैठक बसी;अहिले पोल गाड्दा कांग्रेसले हालिदिएजस्तो हुने र भोट कांग्रेसले पाउने हुँदा पहिले देखिकै योजना भएपनी हामीले रोकेका थियौ।  मैले स्थानिय चुनावमा पनि यस्तै गरेर जितेको थिए। नभएत यो एमालेकै गढ होनी।

वडाअध्यक्ष बोगटीले अगाडि भन्नुभयो: हुन त मार्कु बासिले बिजुली बाल्न पाउनमा एमालेका नेता भिम रावलले गर्दा नै हो किनकी उहाले नै मार्कुको लागि ट्रान्स्फर्मर हेटौंडा बाट ल्याउनु भएको हो २ बर्ष अगाडि ।  उहाँले नेपाल विद्युत प्राधिकरण साँफेबगरलाई जानकारी नगराउनु कमजोरी रहेको स्विकार गर्नुभयो । तर सामान्य विषयलाई लिएर उजुरी दिने कार्य ठिक नभएको बताउनुभयो ।

टेलिकमले भन्यो-०१२३४५६ र १२३४५६ नम्बरको फोन नउठाउनूस्, ठगिनुहोला !

१० मंसिर, काठमाडौं । नेपाल टेलिकमले साधारण फोन नम्बरसँग नमिल्ने अपरिरिचत नम्बरबाट आएका कल नउठाउन अनुरोध गरेको छ । पछिल्लो समयमा ०१२३४५६, १२३४५६ लगायतका अपरिचित नम्बरबाट कल गरेर ठग्ने क्रम तीव्र भएपछि टेलिकमले त्यस्ता नम्बरको कल नउठाउन आग्रह गरेको छ ।

टेलिकमले आफ्ना ग्राहकको नम्बरमै एसएमएस पठाएर सचेत रहन भनेको भनेको हो । टेलिकमकी प्रवक्ता प्रतिभा वैक्षले त्यसत्ा नम्बरबाट चिठ्ठा परेको भन्दै फ्रड कल आउने क्रम बढेपछि ग्राहकलाई सचेत गराइएको बताइन् ।

‘चिठ्ठा परेको प्रलोभनमा पारे नमिल्दा किसिमका नम्बरबाट कल गर्ने र ठग्ने क्रम बढेपछि नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरण्को अनुरोधमा यसो गरिएको हो,’ वैद्यले भनिन् ।

उनले यस्ता फोनहरु कुन रुटबाट आइरेका छन् भन्ने अनुसनधान भइरहेको र पटक-पटक एउटै नम्बर प्रयोग गरेर ठगी गर्ने नम्बरलाई ब्लक गर्ने काम पनि सुरु भएको बताइन् ।

विभिन्न आपराधिक गिरोहले फोनमा चिठ्ठा परेको भन्दै कल गर्ने क्रम बढेको छ । उनीहरुले बैंक्मा पैसा पठाउन लगाउने र ठग्ने गरेको टेलिकमले बताएको छ ।

बाबुरामको प्रचार सामाग्री र १ लाख नगदसहित ५ कार्यकर्ता पक्राउ

गोरखा २ मा पैसा, मासु र रक्सीको चर्चा

बिकास मरहट्टा

१० मंसिर, गोरखा । गोरखाको जौबारीमा एक लाख रुपैयाँ नगद र चुनावी प्रचार सामाग्रीसहित नयाँशक्ति पार्टीका कार्यकर्ता पक्राउ परेका छन् । पक्राउ परेका ५ जनालाई जौबारी इलाका प्रहरी कार्यालयमा राखिएको छ ।

नयाँ शक्ति पार्टीको चुनावी प्रचारमा प्रयोग गरिएको गाडी र नगद १ लाखसहित ती व्यक्तिहरुलाई जौबारी प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएको हो । पक्राउ पर्नेहरूमा गाडी चालक गोरखा-११ का दिपेन्द्र सुनार, गोरखा नगरपालिका-१० का डिलमान गुरुङ र अम्बरबहादुर गुरुङ छन् । त्यसैगरी गोरखा नगरपालिका-६ का भरतकुमार श्रेष्ठ र गोरखा-८का खुशबहादुर थापासमेत पक्राउ परेका छन् ।

गाडीभित्र रहेको कालो रङको ब्यागमा नगद १ लाख रुपैयाँ भेटिएको आज राति १ बजे गोरखा जिल्ला क्षेत्र नम्बर-२ दुई अन्तर्गत शिरानचोक गाउँपालिका- ८ गोपालडाँडा स्थानीय युवाहरुले उक्त गाडी, नगद रकम र ५ जना युवालाई नियन्त्रणमा लिएर प्रहरीलाई बुझाएको माओवादी केन्द्रका एक नेताले अनलाइनखबरलाई बताए ।

अजिरकोटबाट भालुस्वरातर्फ आउँदै गरेको ग २ च १७१५ नम्बरको जीप गाडीमा उक्त नगद र प्रचार सामाग्री भेटिएको स्थानीय प्रत्यक्षदर्शीको भनाइ छ ।

‘एक लाख नगद र नयाँशक्तिका प्रचार सामाग्रीसहित राति शंकास्पद अवस्थामा उनीहरुलाई पक्राउ गरी कष्टडीमा राखिएको छ,’ गोरखाका प्रहरी प्रमुख एसपी प्रकाश अधिकारीले अनलाइनखबरसँग भने, ‘मौन समयमा उक्त गाडी र नगद कुन प्रयोजनका लागि लगिएको थियो भन्नेबारे अनुसन्धान हुन बाँकी छ, हामी सबै प्रहरीहरु चुनावी फिल्डमा खटिएका छौं, मतदान सकिएपछि उनीहरुमाथि अनुसन्धान अघि बढाइनेछ ।’

पैसा बाँडेको एकअर्कामाथि आरोप

बाबुराम भट्टराई नेतृत्वको नयाँशक्ति पार्टीले मतदाताहरुलाई पैसा बाँडेको र आचारसंहिता उल्लंघन गरेको जौबारीका स्थानीय माओवादी कार्यकर्ताले आरोप लगाएका छन् । नयाँ शक्तिका नेताहरुले भने पैसा बाँड्नलाई बोकेको नभई सो रकम कार्यकर्ता परिचालनका क्रममा उनीहरुका साथमा रहेका बुथ खर्च भएको बताएका छन् । मौन समयअघि गाडीमा राखिएका प्रचार समाग्रीहरु नियन्त्रण लिएर आचारसंहिता उल्लंघनको प्रचार गरिएको नयाँ शक्तिको दाबी छ ।

प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएको गाडी नयाँशक्ति पार्टीका समानुपातिक उम्मदेवारको रहेको सो पार्टीले जनाएको छ ।

तर, नयाँ शक्ति पार्टीले मतलादाहरुलाई रक्सी र मासु खुवाउनेदेखि पैसा बाँड्नेसम्मका काम गरिरहेको माओवादी केन्द्रका नेताहरुले दाबी गरेका छन् । माओवादी केन्द्रका उम्मेदवार नारायणकाजी श्रेष्ठले अनलाइनखबरसँग भने- ‘बाबुरामजीका कार्यकर्ताबाट हाम्रा साथीहरुले पैसा बरामद गरिरहेका छन् । कतिपय ठाउँमा त एउटा झोलामा पैसा र अर्कोमा मासुसमेत बरामद भएको छ, उहाँहरु पैसा बाँडेर मतदातालाई प्रभावित बनाउन खोजिरहनुभएको छ ।’

उता श्रेष्ठका प्रत्यासी डा. बाबुरामले भने- ‘यो यथार्थ होइन, हामीले त्यसरी पैसा बाँड्ने कल्पना पनि गर्न सकिँदैन । बाबुरामको नेचर नै त्यस्तो होइन । बरु उहाँहरुले गाउँगाउँमा कति खर्च गरिरहनुभएको छ, हामीलाई थाहा छ ।’

गुप्तचरको रिपोर्ट सार्वजनिक: ७०% सिट बामगठबन्दनले जित्ने

 वाम गठबन्धन वारे गुप्तचरको रिपोर्ट, को कमजोर, को गतिला ?

काठमाडौँ। वाम र लोकतान्त्रिक मोर्चा बनाएर चुनाव लड्दा कुन दलले कति मत पाउला, कसको प्रत्यक्षतर्फ कुन हैसियत बन्ला ? के त्यसपछि नेपाली काँग्रेसका नेताहरूले भनेझैं वाम अधिनायकत्व स्थापना गर्न सक्ने गरी देशैभर लाल झण्डा फहराउने सम्भावना रहला ? या, यी सबै कुराहरू कागजी बाघ मात्र हुन्, बनको बाघ बन्ने हैसियत बिनाका । यावत् प्रश्नको जवाफ खोजिरहेका प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवालाई हालै जासुसी संयन्त्रले एउटा विश्लेषणात्मक रिपोर्ट बुझाएको छ ।

त्यसमा आगामी निर्वाचनमा वाम गठबन्धन कुन स्थितिमा रहन्छ, नेपाली काँग्रेसले प्रत्यक्ष तथा समानुपातिकमा कति सिट र प्रतिशत ल्याउन सक्छ, एमाले र माओवादीले कति–कति मत र स्थान आफ्नो पक्षमा पार्ने सम्भावना छ भन्नेदेखि लिएर संघीय समाजवादी फोरम नेपाल, राजपा, राप्रपा, नयाँ शक्ति नेपाल र अन्य दलहरूले प्राप्त गर्नसक्ने प्रत्यक्षतर्फका सिटसंख्या र समानुपातिकबाट ल्याउन सक्ने प्रतिनिधित्वको समेत आँकलन गरिएको छ ।

स्थानीय तह निर्वाचन २०७४ मा पार्टीहरूले प्राप्त गरेको मतसंख्या तथा प्रतिशत, त्यसपछि बढेका मतदाता संख्या र त्यसको सम्भावित बाँडफाँडसमेतको आधारमा दलहरूको भविष्यबारे गरिएको आँकलनले नेपाली काँग्रेस दोस्रो बन्ने देखाएको छ ।

गठबन्धनमा सामेल गराउन काँग्रेसले राजपाको मागबमोजिम सिट उपलब्ध गराउने दबाव झेल्नु पर्नेछ भन्दै वाम गठबन्धन र लोकतान्त्रिक गठबन्धनको विश्लेषण गर्न विगतका निर्वाचनहरूमा प्राप्त मतलाई समेत आधार बनाइएको छ । नेपाली काँग्रेसले २०७० सालको संविधानसभा निर्वाचनमा प्रत्यक्षतर्फ २६ प्रतिशत विजय हासिल गरेको थियो भने समानुपातिकतर्फ २९.८ प्रतिशत मत पाएको थियो । २०७४ को स्थानीय तह निर्वाचनमा उसले जम्मा ३३ प्रतिशत मत हासिल गरेको देखिन्छ जबकि एमालेले ३४ प्रतिशत मत हात पारेको थियो ।

प्रत्यक्षतर्फ ०७० मा जम्मा २४ प्रतिशत र समानुपातिकतर्फ जम्मा २८ प्रतिशत मत प्राप्त गरेर दोस्रो बनेको एमाले अब पहिलो बन्छ भन्ने आधार नै ०७४ को स्थानीय तह निर्वाचनमा उसले प्रापको मत प्रतिशत हो । माओवादी केन्द्र ०७० भन्दा धेरै नखस्किएको तथ्यांकले देखाउँछ । छलफलमा खबर रहेको छ। त्यसबेला प्रत्यक्षतर्फ १५ प्रतिशत र समानुपातिकतर्फ १७.७९ प्रतिशत मत पाएको माओवादीले स्थानीय तह निर्वाचनमा पनि १७ प्रतिशत मत ल्याएको छ । संविधानसभाको दोस्रो निर्वाचनको बेलाभन्दा अहिले मधेशी फोरम पनि धेरै खस्किएको देखिँदैन । त्यसबेला पनि ४ प्रतिशतको हाराहारीमा रहेको फोरमले स्थानीय तहमा सोही हैसियत कायम गरेको पाइन्छ ।

जबकि राप्रपा नेपाल र राप्रपाले क्रमशः ८ र ६ प्रतिशतको हाराहारीमा ०७० सालमा मत प्राप्त गरेकोमा अहिले ३ प्रतिशतको आसपासमा खुम्चिनु परेको छ । संविधानसभाको दोस्रो निर्वाचनताका १५.९३ प्रतिशत अन्य साना दललाई प्राप्त भएकोमा ०७४ सालमा त्यस्ताले जम्मा १.८३ प्रतिशतमात्र पाएको हिसावमा अब मतदाताहरू ठूला दलहरूतर्फ बढी आकर्षित भएको स्पष्ट देखिन्छ । त्यस्तो प्रवृत्तिले गठबन्धन अझ मजबुत बन्ने र सानाको अस्तित्व नामेट पार्ने सम्भावनातर्फ त्यो रिपोर्टले इंगित गरेको छ ।

वाम गठबन्धनबाट काँग्रेसीहरू जति आत्तिएका थिए त्यति अत्तालिनु नपर्ने अवस्था सो रिपोर्टले देखाएकै कारण होला चुनाव रोकी छाड्ने मनस्थितिबाट कोहीकोही विस्तारै पछि हटेको संकेत देखिँदैछ । ०७० सालको निर्वाचनमा एमाले, माओवादी केन्द्र, जनमोर्चाले समानुपातिकतर्फ क्रमशः २८, १७.७९ र ०.९८ ल्याएर जम्मा ४७.६६ प्रतिशत समानुपातिक र ४०.८० प्रतिशत प्रत्यक्ष हासिल गरेकोमा स्थानीय तह निर्वाचन २०७४ मा यी वाम दलले ५१.८७ प्रतिशत मत ल्याएको देखिएको छ । वाम गठबन्धनमा नेपाल परिवार दल, नेकपा संयुक्त र राष्ट्रिय जनमोर्चा तथा सीपी मैनालीको मालेबाट समेत केही मत जोडिएको छ ।

नयाँशक्ति गठबन्धनमा नरहँदा पनि वाम गठबन्धनको पक्षमा ५१.३४ प्रतिशत मत रहेको ०७४ को स्थानीय तह निर्वाचनले देखाएको छ ।

सो रिपोर्टमा यही तथ्यांकको आधारमा अबको प्रतिनिधिसभामा वाम गठबन्धनका दलहरूमध्ये एमालेले ६० सिट प्रत्यक्षतर्फ जित्ने आँकलन गरिएको छ । जसमा १० सिट तलमाथि हुनसक्ने जनाइएको छ । एमालेले प्रत्यक्षतर्फ ९० सिट मात्र लिँदैछ । जबकि उसले माओवादीसँग गरिएको प्रतिशत बाँडफाँडको आधारमा १०७ सिट पाउनुपर्ने हुन्थ्यो । त्यसैगरी ५६ सिट माग गरेको माओवादीले ५३ सिट पाउनु पर्ने हुन्छ भने उसले ३५ (+– ७) सिटमा विजय हासिल गर्ने अनुमान रिपोर्टमा छ ।

यदि वाम गठबन्धनमा रहेको भए नयाँ शक्तिले दुई सिट जित्ने आँकलनमा उल्लेख छ । उसले प्रतिशतका आधारमा पाउनुपर्ने पनि २ सिट नै हो । तर १५ सिट दाबी ग¥यो र अन्ततः वाम गठबन्धनबाट बाहिरिई काँग्रेससँग नजिकियो । त्यसैगरी राष्ट्रिय जनमोर्चा, परिवार दल, नेकपा संयुक्तले क्रमशः २, १, १ सिट जित्ने अनुमान सो रिपोर्टले गरेको छ ।

यसो हुँदा वाम गठबन्धनले प्रत्यक्षतर्फ कम्तिमा ९० र बढीमा ११० सिट जित्ने उल्लेख छ । त्यसैगरी लोकतान्त्रिक गठबन्धन बनेको अवस्थामा काँग्रेसले ५० सिट, राजपा र संघीय समाजवादी फोरमले १५, लोकतान्त्रिक फोरमले ५, राप्रपा नेपालले १ र राप्रपा गणतान्त्रिकले बढीमा ३ सिट गरी सो गठबन्धनले प्रत्यक्षतर्फ कम्तिमा ६३ र बढीमा ८० सिट जित्ने सम्भावना देखाइएको छ । तर, सो गठबन्धनमा राजपा र संसफो नरहेको हुँदा सोझै १५ सिट कम हुने देखिन्छ । रिपोर्टमा स्थानीय तह निर्वाचनको मत परिणामलाई विश्लेषण गर्दै लेखिएको छ, ‘नेकपा एमालेले ३४.१४ प्रतिशत मत प्राप्त गरेको थियो भने नेपाली काँग्रेसले ३४ प्रतिशत मत प्राप्त गरेको छ ।

यदि वाम गठबन्धनको भोट जोड्ने हो भने लोकतान्त्रिक गठबन्धनभन्दा १० लाख ३२ हजार ६७० मत अगाडि देखिन्छ । जुन ७.०६ प्रतिशतले लोकतान्त्रिक गठबन्धनको भन्दा बढी हो । तर स्थानीय तह निर्वाचनपछि १३ लाख ७३ हजार २४९ मतदाता थपिएका छन् । जसले गर्दा लोकतान्त्रिक गठबन्धन र वाम गठबन्धनको मत कति प्रतिशतको फरक पर्छ भन्न सकिँदैन । तर पनि वाम गठबन्धनले लोकतान्त्रिक गठबन्धनभन्दा कम्तिमा ५ र बढीमा १५ प्रतिशत जति बढी मत प्राप्त गर्ने विश्लेषण गर्न सकिन्छ ।’ तर, लोकतान्त्रिक गठबन्धनको ठूलो शक्ति मानिएका राजपा र संसफो त्यहाँ नरहेको अवस्थामा वाम गठबन्धन निकै माथि पुग्ने देखिन्छ ।

रिपार्टमा दुवै गठबन्धन बनेको अवस्थामा एमालेले प्रत्यक्षतर्फ ६० (+–१०), समानुपातिक ३६ (+–५) गरी ९६ (+–१५), काँग्रेसले ५० (+–१०), ३५ (+–५) गरी ८५ (+–१५) माओवादीले ३५ (+–७), १६ (+–३) गरी ५१ (+–१०) फोरम र राजपाले १५ (+–५) ८ (+–३) गरी २३ (+–८) प्राप्त गर्ने अनुमान गरेको देखिन्छ । तर गठबन्धनमा राजपा र फोरम छैनन् भने राप्रपा र राप्रपा प्रजातान्त्रिकले क्रमशः ६ र ४ सिट तथा लोकतान्त्रिक फोरमले ८ सिट प्राप्त गर्ने उल्लेख छ । अन्य दलले ५ सिट हात पार्न सक्ने अनुमान गरिएको छ ।

माघबाट नागरिकताका साटोमा परिचयपत्र राष्ट्रिय परिचयपत्र

 

९ मंसिर, काठमाडौं । हरेक नेपालीको जैविक तथा वैयक्तिक विवरणलाई सुरक्षित रूपमा भण्डारण गर्ने उद्देश्यसहित शुरु गर्न लागिएको राष्ट्रिय परिचयपत्र वितरणको कार्यले अब मूर्त रुप लिने भएको छ । सरकारी सेवालाई छिटो, छरितो र प्रभावकारी बनाउने अपेक्षासहित सरकारले डेढ दशकअघि नै राष्ट्रिय परिचयपत्रको अवधारणा अघिसारे पनि आर्थिक वर्ष २०६६/६७ को नीति तथा कार्यक्रममार्फत मात्रै त्यसले पूर्णता पायो । यसबीचमा परिचयपत्र छपाइ रोक्न भएका अनेक खेल, विवाद र सरकार स्वयम्को ढिलासुस्ती कारण यसको कार्यान्वयनमा समस्या पर्यो । ढिलै भएपनि यो प्रयासले पूर्णता पाउने अब निश्चित भएको छ ।

राष्ट्रिय परिचयपत्र व्यवस्थापन केन्द्रले परिचयपत्र छाप्नका लागि आवश्यक सबै पूर्वाधार तयार गरी छपाइ मेशिन समेत ल्याई गृहमन्त्रालयभित्र राखेको छ । माघभित्रैबाट परिचयपत्र वितरणको काम शुरु हुने केन्द्रका कार्यकारी निर्देशक एवम् सहसचिव रामकृष्ण सुवेदीले जानकारी दिए ।

उनले भने, “अहिले नागरिकता, लाइसेन्स, एटिएम लगायत विभिन्न थरी कार्ड बोेकेर नागरिकले हिँड्न परिरहेको छ । राष्ट्रिय परिचयपत्र बाँडिएपछि एउटै कार्डले सबैको काम गर्न सकिन्छ । ”केन्द्रले पहिलो चरणमा १ लाख १७ हजार नागरिकलाई राष्ट्रिय परिचयपत्र वितरण गर्ने भएको छ जसमा एक लाख १० हजार पाँचथर जिल्लामा र सात हजार सिंहदरबारभित्र कार्यरत सरकारी कर्मचारीलाई वितरण गर्नेछ ।

कार्डमा प्रत्येक नागरिकलाई नदोहरिने गरी एउटा कोड नम्बर प्रदान गरिनेछ । यस्तै, अब नयाँ जन्मने प्रत्येक व्यक्तिलाई जन्मदर्तासँगै उसको जीवनभरका लागि कार्डको कोड नम्बर दिइनेछ ।

यसअघि निर्वाचन आयोगले संकलन गरेको नागरिकको विवरण प्रयोग गर्ने योजना बनाइएपनि ती विवरण अपूर्ण देखिएका कारण केन्द्रले आफैंले विवरण संकलनको काम शुरु गरेको छ ।

परिचयपत्रमा नागरिकको जैविक विवरणअन्तर्गत हातका दशवटै औँलाको आैंठा छाप, तस्वीर तथा वैयक्तिक विवरणमा नाम, थर, उमेर, लिंग, जन्ममिति, स्थायी ठेगाना, बुवा र आमाको नामथर, पति/पत्नीको नामथर र परिचयपत्र नम्बर लगायतका विवरणहरु राखिनेछ ।

कार्डको अघिल्लो भागमा माथि दायाँतर्फ नेपालको राष्ट्रिय झण्डा र बाँयातर्फ सरकारी छाप र व्यक्तिका विवरणहरु छन् । यस्तै, कार्डको पछाडिको भागमा दुर्लभ एक सिङ्गे गैंडाको चित्र अंकित छ । कुनैपनि व्यक्तिको गोपनीयतालाई भंग हुन नदिने सुरक्षा व्यवस्था कार्डमा गरिएको केन्द्रले जनाएको छ । कार्डमा हुने व्यक्तिगत विवरण अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्ड अनुसार सुरक्षित ढंगले राखिने कार्यकारी निर्देशक सुवेदीले स्पष्ट पारे ।

राष्ट्रिय परिचयपत्रमा राहदानी विभाग, मालपोत, यातायात व्यवस्था, पञ्जीकरण कार्यालय, स्थानीय निकाय, बैंक, टेलिकम, सवारी चालक अनुमतिपत्र, लोकसेवा आयोग, पान नम्बर लगायतको विवरण राख्न सकिनेछ । गृह मन्त्रालयले परिचयपत्रलाई विस्तार गर्दै जनगणना, विदेशिने नागरिकको संख्या, सामाजिक भत्ता लिनेको विवरण, आवेदन, महशुल र कर भुक्तानीलगायतका विवरण राख्न सकिने गरी योजना अघि बढाएको छ । यी विवरण परिचयपत्रको पृष्ठ भागमा मेसिनले मात्रै पढ्न मिल्ने गरी विद्युतीय सुरक्षायुक्त चिप्स राखिनेछ । मोबाइलको सिमजस्तै देखिने चिप्समा ठूलो परिमाणमा तथ्याँक संग्रह गर्न सकिन्छ ।

पूर्व प्रहरी नायव महानिरीक्षक हेमन्त मल्ल कार्ड प्रयोगमा ल्याउन ढिलाइ भइसकेको बताउँदै कार्डको प्रयोगले शान्ति सुरक्षा कायम राख्न, अपराध नियन्त्रण गर्न र कागजातको किर्ते रोक्न सहयोग पुग्ने विश्वास व्यक्त गरे ।
उनले भने, “कुनै व्यक्तिले अपराध ग¥यो भने उसको परिवारदेखि विगतका उसका गतिविधिसम्म सबै बुझ्न कार्डले मद्दत गर्छ जसबाट अपराधीलाई पक्राउ गर्नेदेखि उसलाई निगरानी राख्नेसम्मका काम सहजै गर्न सकिन्छ ।”
अदालतको फैसला कार्यान्वयन गर्न, अनधिकृत सम्पत्ति फेला पार्न, आपराधिक गतिविधि रोक्न, सरकारी निकायबाट भएको दण्ड जरीवाना अशुलउपर गर्नसमेत कार्ड उपयोगी हुने उनको भनाइ छ । उनले बृहत् तथ्याँक समेट्नसक्ने गरी कार्डको निर्माण गरिनुपर्ने सुझाव दिए । कार्डमार्फत सरकारले नागरिकलाई उपलब्ध गराएका सेवा सुविधा पाए÷नपाएको तथा नागरिकले राज्यलाई तिर्नुपर्ने कर तिरे÷नतिरेको जस्ता विवरणसमेत लिन सकिन्छ ।

पहिलो चरणको कार्ड वितरणपछि केन्द्रले दोस्रो चरणमा १५ जिल्ला, तेस्रो चरणमा २५ जिल्ला र चौथो चरणमा मुलुकभर गरी पाँच वर्षभित्र १६ वर्ष पुगेका सबै नेपालीलाई कार्ड वितरण गर्ने लक्ष्य राखेको छ । पहिलो चरणका लागि एशियाली विकास बैंकको रु ४५ करोड अनुदान सहयोगमा कार्ड छापी निःशुल्क परिचयपत्र वितरण गरिनेछ । बोलपत्र आह्वानपछि फ्रान्सको ‘सफरान आइडेन्टिटी एण्ड सेक्युरिटी कम्पनी’ ले कार्ड छाप्ने जिम्मा पाएको छ । एशिया महाद्वीपका २०, युरोपका ३८, अफ्रिकाका पाँच, अमेरिकाका आठ राष्ट्रमा यस्तो कार्ड वितरण गरिसकिएको छ ।
 
कानून बन्नै बाँकी
कार्ड छपाइको प्रक्रिया शुरु भएपनि अहिलेसम्म राष्ट्रिय परिचयपत्र व्यवस्थापन गर्ने कानून बनेको छैन । यसका लागि आवश्यक ऐनको मस्यौदा अन्तिम चरणमा पुगेको गृहको भनाइ छ । सुवेदीले भने, “पहिले मापदण्ड बनाएर काम शुरु गर्ने कि भन्ने सोचेका थियौं तर दीर्घकालीन रुपमा ऐन नै ठिक हुन्छ भन्ने निष्कर्षमा पुग्यौं । पहिलो चरणमा मन्त्रिपरिषद्को निर्णयका आधारमा परीक्षणको रुपमा कार्ड वितरण गरिनेछ । ”नेपालको संविधानको धारा ५१ च (७) मा ‘एकीकृत राष्ट्रिय परिचयपत्र व्यवस्थापन सूचना प्रणाली विकास गरिने उल्लेख छ ।